Debatować każdy może – a my to udowadniamy na własnym przykładzie! Wystarczyły jedynie trzy warsztaty „Seniorzy debatują” zorganizowane przez Stowarzyszenie Szukamy Polski i jedna prowadząca, aby zrobić z naszej kilkunastoosobowej grupy lwy debaty. To nie opinie, ale fakty!

13 czerwca 2019 r, do siedziby Redakcji Podlaskiego Seniora licznie przybyli chętni do poznania reguł  debaty oksfordzkiej, do doskonalenia swojego warsztatu mówcy i pracy nad stosowną argumentacją. Warsztaty były bezpłatne i otwarte dla wszystkich zainteresowanych, wystarczyły dobre chęci.

Na początku warsztatów dowiedzieliśmy się, w jaki sposób przygotowywać prezentacje i wystąpienia, aby lepiej zrozumieć i zapamiętać przekazywane informacje. Podzieliliśmy się przemyśleniami na temat naszych obaw związanych z wystąpieniami publicznymi. Jedni opowiadali o zahamowaniach towarzyszących wypowiadaniu się na forum publicznym, zaś jeszcze inni mają problem z konkretnym formułowaniem tego, co chcą przekazać.

Wszyscy chcieliśmy się nauczyć komunikować swoje racje w taki sposób, aby po wystąpieniu być w pełni usatysfakcjonowanym i w drodze do domu nie myśleć o tym, co by się powiedziało, gdyby człowiek miał drugą szansę wystąpić na forum publicznym. Uczyliśmy się aktywnie słuchać innych, argumentować oraz formułować krótkie ale wyczerpujące wypowiedzi. Poznaliśmy podstawy logiki i dialektyki skutecznej argumentacji. Teoria ta miała nas uzbroić w wiedzę z zakresu przedstawiania argumentów w jasny i merytoryczny sposób oraz otworzyć na krytyczne myślenie.

Kolejnym krokiem było poznawanie tajników efektywnych wystąpień, na przykład jak mówić, aby nas słuchano. Wysłuchaliśmy fragmentu wykładu profesora Jerzego Bralczyka, który radził, jak formułować ciekawe, zrozumiałe i logiczne wypowiedzi. „Mówić ludziom, a nie do ludzi” – podkreślał profesor. Uczciwość i kompetencja to podstawy skutecznego przekazywania informacji oraz dwie najważniejsze i uzupełniające się cechy dobrego mówcy.

Uczestnicy warsztatów są teraz świadomi, że konotacje pewnych słów tworzą w umysłach odbiorców konkretne obrazy, zaś w wypowiedziach mówców są w specyficzny sposób podkreślane poprzez artykulację, ton głosu, intonację, gesty, mimikę, samo spojrzenie. Nie tylko słowa, ale cała nasza postawa komunikuje, wywołuje emocje u odbiorcy, wpływa na naszą wiarygodność. Dobry mówca to wiarygodny mówca, taki któremu się ufa w prezentowaną wiedzę i który w pełni realizuje swoje cele komunikacyjne. Przygotowując się do debaty oksfordzkiej należy najpierw poznać samego siebie, doskonalić swój warsztat poprzez poznanie zasad skutecznych wystąpień i przede wszystkim sztuki argumentacji. Trzeba nauczyć się odróżniać fakty od opinii i rozliczać z nich przeciwników debaty. Dlatego też tak ważne jest przygotowanie się do debaty, zasięgnięcie celnych informacji ze sprawdzonych źródeł, przemyślenie strategii bronienia swojego stanowiska oraz przewidywanie argumentów opozycji, a to w celu wzmocnienia wydźwięku swoich racji.

Już wiemy, że debata oksfordzka wymaga nie tylko precyzyjnej argumentacji, ale też aktywnego słuchania. Uczy formułowania zasadnych wypowiedzi w określonym czasie, jaki przysługuje każdemu z uczestników. Samo sformułowanie tezy debaty było nie lada wyzwaniem. To od tezy zależy cały przebieg debaty, zakres tematyczny, nadanie ram wystąpieniom.

Po poznaniu podstawowych reguł nadszedł czas na debatę. Wszyscy mieliśmy określone role, byliśmy uzbrojeni w wiedzę z zakresu schematu debaty, skutecznych wystąpień oraz argumentowania. Wybrana została teza: „Seniorzy mają dużo wolnego czasu”. Odbyła się też krótka próba debaty, aby każdy z jej uczestników mógł wczuć się w przypisaną rolę i przełamać tremę. Nie trzeba dodawać, że każdy z mówców z niecierpliwością oczekiwał na wygłoszenie swoich argumentów popartych danymi statystycznymi, trafnymi przykładami z publikacji i samego życia. Sztuka debatowania w stylu oksfordzkim ma to do siebie, że przebiega w ściśle określony sposób, uczy cierpliwości i pracy zespołowej oraz odpowiedzialności, uczy szacunku do czasu wypowiedzi pozostałych uczestników oraz mówienia na temat. W trakcie debaty dominuje kultura „my” charakterystyczna dla działań zespołowych oraz szacunek dla oponentów. Istotą debaty oksfordzkiej, jak podkreślała pani Bożena Bednarek, która prowadziła warsztaty, jest inspiracja do formułowania nowych wniosków. Krytyczne myślenie otwiera nas na kreatywność i poszukiwanie sposobów rozwiązywania problemów. Z kolei kreatywnego myślenia można się nauczyć, wystarczy tylko chcieć. Relację z  debaty będzie można obejrzeć wkrótce w telewizji seniora TVS  na naszym portalu.

Po zakończeniu debaty podzieliliśmy się przemyśleniami na temat naszych wystąpień. Trzeba przyznać, że wymiana zdań przebiegła w zupełnie inny sposób, niż na początku warsztatów. Nasze wypowiedzi były w odpowiedni sposób zbudowane, słuchaliśmy siebie nawzajem nie przerywając swoich wypowiedzi, każdy uczestnik debaty chętnie zabierał głos i wspólnie podsumowaliśmy naszą pracę zespołową.

Dziękujemy trenerce  za warsztaty, za indywidualne podejście do każdego z nas oraz za uzbrojenie nas w wiedzę, dzięki której mieliśmy odwagę wziąć udział w debacie oksfordzkiej. Teraz wiemy, jak bronić swoich racji argumentami i  nie boimy się ich użyć!

(foto: Maria Beręsewicz)

Agnieszka Rybińska
Podlaska Redakcja Seniora Białystok