Tegoroczny, pierwszy pobyt na Łotwie zapisał się w mojej pamięci wieloma interesującymi spostrzeżeniami, określającymi jej mieszkańców. Podczas zwiedzania Lipawy, trzeciego co do wielkości i drugiego portowego miasta Łotwy, natknęłam się na oryginalną instalację – konstrukcję – obiekt.
Drewniany, około dwumetrowy słup, z owalnym otworem, a w nim na metalowej sprężynie zawieszony kamień. Wyżej metalowy pierścieniem z herbem Lipawy oraz wytłoczonym zarysem granicy Łotwy. Przyglądałam się. Sfotografowałam w tym otworze twarz koleżanki. Żartowałyśmy, że wygląda, jakby uwiązała kamień u szyi. Próbowałam odczytać przesłanie. Nic z tego. Wśród wielu zdarzeń, zajęć, wycieczek i ciekawych obiektów, sprawa konstrukcji pozostała niewyjaśniona.
Po powrocie do domu zaczęłam dociekać. Z pomocą przyszła, nowo poznana esperantystka, Polka z Łotwy.
Autorem projektu i twórcą konstrukcji jest młody rzeźbiarz – Gatis Burwis. W 2018 roku, tak jak Polska, Łotwa (18 listopada) będzie obchodziła stulecie odzyskania niepodległości. Łotysze bardzo cenią odzyskaną wolność. Zgodnie z projektem dla uczczenia tej ważnej rocznicy od początku roku, ostatniego dnia tygodnia chętni przemierzają 30, 40 kilometrową trasę wzdłuż granicy państwa. Po drodze zwiedzają zabytki, ciekawe historycznie i przyrodniczo miejsca. Poznają się. Na końcu trasy przy ognisku przygotowują wspólną kolację, wymieniają spostrzeżenia. Mimo zmęczenia, obolałych stóp i bąbli na nich, cieszą się z realizacji marzenia i udziału w obchodach rocznicy. Wówczas stawiany jest słup – konstrukcja. Symbol pokonania trudu, przywiązania do wolnej ojczyzny.
Kamień – w ujęciu filozoficznym łotewskiego poety Imantsa Ziedonisa, wskazuje na możliwości człowieka. Ten, kto mocno wierzy, jest w stanie otrzymać to, czego bardzo pragnie, mimo że wydaje się to niemożliwe do osiągnięcia. To siła, dzięki której można przenosić kamienie.
Wzdłuż łotewskiej granicy, na długości 1836 km jest już dużo takich symboli. Łotysze niecierpliwie oczekują finału projektu.
Zastanawiam się, jak my – Polacy uczcimy 100. rocznicę odzyskania niepodległości. Czy równie oryginalnie?
O projekcie – w języku łotewskim: www.1836.lv ( 1836 – to długość granicy)
***
Stenia Romanowicz
Podlaska Redakcja Seniora Białystok
