Na specjalnie przygotowanej dla mediów konferencji w siedzibie Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, 3 stycznia 2018 r., zaprezentowano portrety Izabeli i Jana Klemensa Branickich, zakupione w grudniu ubiegłego roku.

Konferencję prowadzili: Andrzej Lechowski – Dyrektor Muzeum Podlaskiego, Maciej Żywno – Wicemarszałek Województwa Podlaskiego oraz Joanna Tomalska-Więcek – kierownik Działu Sztuki Muzeum Podlaskiego, którzy opowiadali o kulisach zakupu tych pięknych obrazów.

„Portrety po raz pierwszy pojawiły się na aukcji w Paryżu w 2008 r. Muzeum Podlaskie brało wówczas udział w aukcji, ale zostało przelicytowane przez innego nabywcę. Ponieważ tym nabywcą nie było żadne muzeum, mieliśmy nadzieję, ze portrety za jakiś czas znów pojawią się na jakieś aukcji. Czekaliśmy na taką okazję 10 lat. Informację o wystawieniu portretów na sprzedaż przez monachijski dom aukcyjny Hampel odnalazła w Internecie, w grudniu pani Joanna Tomalska” – mówił Andrzej Lechowski.

„Od lat zajmuję się badaniem dziejów sztuki Białegostoku, dlatego często szukam dzieł związanych z naszym miastem lub twórców wywodzących się stąd. Dlatego jak tylko odkryłam wiadomość o licytacji obrazów momentalnie zawiadomiłam swego szefa o nadarzającej się okazji zakupu portretów Branickich. Szybko skontaktowaliśmy się z Urzędem Marszałkowskim informując o niezwykłej okazji zakupu obrazów o fundamentalnym znaczeniu dla kultury i historii miasta, z prośbą o sfinansowanie tego zakupu. Po uzyskaniu akceptacji przygotowaliśmy wniosek do biura aukcyjnego o przystąpieniu do licytacji, określając górną granicę kwoty, którą możemy zapłacić oraz upoważnienie do licytacji w naszym imieniu. Cena wyjściowa wynosiła 32 – 35 tys. euro. Z niecierpliwością czekaliśmy na jej zakończenie. Ponieważ nie otrzymaliśmy od razu informacji o wyniku licytacji byliśmy przekonani, że i tym razem nam się nie udało. Dopiero po dwóch dniach otrzymaliśmy rachunek zakupu portretów wraz z potwierdzeniem, że jesteśmy ich właścicielami. Odetchnęliśmy z ulgą. Okazało się, że sama aukcja trwała 15 sekund. Przesyłka nadeszła 22 grudnia. Był to dla nas najmilszy prezent gwiazdkowy” – opowiadała Joanna Tomalska-Więcek.

„Całość transakcji  300 tys. zł. (wartość obrazów, kaszty aukcyjne, transport, ubezpieczenie) zapłacił Urząd Marszałkowski. Decyzję o wyłożeniu pieniędzy, podjęliśmy w szalonym tempie, praktycznie w jeden dzień. Zaryzykowaliśmy, ale tak praktycznie zainwestowaliśmy w kulturę. Uznaliśmy, że druga taka okazja może się nie trafić. Dobrze, że pracownicy muzeum wykazali się czujnością i refleksem. Cała kwota pochodzi z budżetu 2017 roku. Uważam, że powinniśmy w budżecie  2018 r. utworzyć taki fundusz aukcyjny z którego moglibyśmy w przyszłości finansować takie zakupy” – powiedział Maciej Żywno.

„Obrazy robią wielkie wrażenie. Są owalne o rozmiarach 103cm na 85cm. Mają piękne barokowe ramy. Wyszły spod pędzla artysty wysokiej klasy, którego jeszcze nie znamy. Tabliczki umieszczone na obrazach dają nam pewne wskazówki do poszukiwań. Portrety są w lepszym stanie, niż można było sądzić po opisie w katalogu domu aukcyjnego. Nie widać zawilgoceń, przerwań. W trochę gorszym stanie jest portret Izabeli Branickiej na którym, w tle, widać tzw. kity, czyli uzupełnienia ubytków. O renowację płócien będziemy prosić pracownie w Toruniu, Warszawie lub Krakowie. Renowacją ram zajmie się nasza białostocka pracownia. Będzie to bardzo długotrwały proces”  – opowiadał uczestnikom konferencji dyrektor muzeum.

Obecny na konferencji ks. Jan Nieciecki , historyk sztuki z KUL, jeden z najlepszych znawców Baroku, pogratulował serdecznie Andrzejowi Lechowskiemu i Joannie Tomalskiej-Więcek, udanego zakupu i stwierdził, że są to najwspanialsze portrety Branickich w Polsce. Obrazy te nie figurują w rejestrze strat wojennych ani w rejestrze dzieł poszukiwanych dlatego musiały być ozdobą pięknych francuskich sal pałacowych, skoro właśnie tam po raz pierwszy zostały wystawione na aukcję.

Na zakończenie Andrzej Lechowski zaprosił wszystkich do Ratusza  na spotkanie, w trakcie którego oba  portrety zostaną zaprezentowane mieszkańcom Białegostoku. Spotkanie odbędzie się  10 stycznia 2018 r. o 17:00.

 

Maria Beręsewicz
Podlaska Redakcja Seniora Białystok