Człowiek jest słaby, kiedy jest ofiarą, ale może być jeszcze słabszym kiedy staje się oprawcą” (Święty Jan Paweł II) – myślą przewodnią Podlaskiego Kongresu na rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wobec osób starszych.
Został on przygotowany przez Komendę Wojewódzką Policji w Białymstoku we współpracy m.in. z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku, Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej, środowiskami pielęgniarek a także pracowników socjalnych.
Przemoc wobec seniorów to duży i nieuświadomiony problem; same ofiary nie chcą o nim mówić, szczególnie, gdy sprawcą jest członek rodziny – wskazywali uczestnicy kongresu inaugurującego w Białymstoku podlaski program “poMOC a nie przeMOC”. Działania w ramach programu już się rozpoczęły i potrwają do końca 2019 roku. W jego ramach będą organizowane konferencje, seminaria, wspólne akcje na terenie województwa.
Pojęcie przemocy w rodzinie definiuje ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku:
jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym, psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Organizatorzy kongresu chcieli zwrócić uwagę, że zapobieganie przemocy w rodzinie wobec osób starszych jest bardzo ważnym zagadnieniem w starzejącym się społeczeństwie.
Nie możemy dopuścić aby osoby starsze czuły się osamotnione. Przemoc jest przestępstwem. Jest to dramat, który rozgrywa się najczęściej w czterech ścianach – powiedział nadkomisarz Maciej Zakrzewski – naczelnik Wydziału Prewencji KWP.
Z analizy zjawiska przemocy w rodzinie na terenie województwa podlaskiego wynika, że liczba osób powyżej 65 roku życia doznających przemocy wyniosła 371 i jest tendencją wzrostową w stosunku do 2012 roku, gdzie liczba tych osób wynosiła 261.
Społeczeństwo cierpi na duchowe AIDS, a 70% przemocy w rodzinie ma związek z nadużywaniem alkoholu – powiedział ks. Bp Tadeusz Bronakowski – Biskup pomocniczy Diecezji Łomżyńskiej – jeden z prelegentów kongresu. Stwierdził, że powszechna dostępność alkoholu spowodowała, że jest on zastępczym przyjacielem naszego społeczeństwa, które spożywa go o 40% więcej niż za czasów PRL-u.
O “Niebieskiej Karcie” – narzędziu w walce ze zjawiskiem przemocy w rodzinie i jej procedurach mówiła młodszy aspirant Marlena Połowianiuk z KWP, która potwierdziła, że w podlaskiem w ubiegłym roku “Niebieską Kartę”założono 4 tysiącom rodzin, w tym 370, to karty dotyczący przemocy wobec osób starszych.
Z prelekcją “Niewłaściwe traktowanie osób starszych – przemoc, wykorzystywanie, zaniedbywanie. Uwarunkowania i aspekty medyczne” wystąpiła dr hab. n. med. Zyta Beata Wojszel z Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Prof. Małgorzata Halicka z Zakładu Socjologii Edukacji i Gerontologii Społecznej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku mówiła, że:
przemoc rozumiana jako złe traktowanie ludzi starszych przejawia się pod postacią nadużyć i zaniedbań i jest najgorszą formą odnoszenia się do osób starszych w interpersonalnych relacjach
Przedstawiła projekty dotyczące przemocy realizowane w latach 2006 – 2016. Były to projekty krajowe jak i międzynarodowe. Jak wynika z badań przeprowadzonych do tych projektów sprawcami przemocy są głównie współmałżonek, syn oraz córka, a ofiarami żona i matka. Alkohol ma związek z zachowaniami agresywnymi ze strony członków rodziny. Większość ludzi starych – ofiar przemocy nic nie robi w związku doznaną przemocą ze strony najbliższych.
Na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku 19 maja 2014 roku została powołana Interdyscyplinarna Komisja Naukowa ds.przemocy i dyskryminacji. Razem z tą komisją powstała Sekcja ds. Przemocy i Dyskryminacji. Do jej najważniejszych zadań należy udzielanie bezpłatnych porad przez studentów Wydziału Prawa osobom potrzebującym. Sekcja działa przy Studenckiej Poradni Prawnej znajdującej się na Wydziale Prawa UwB ul. Mickiewicza 1 (pok. 119 – parter) tel. 85 745 71 94. Dyżury Sekcji w każdy czwartek w godzinach 16.00 – 17.00 mail: komisja.uwb@gnail.com.
Edukacja i rozpowszechnianie informacji o problemie przemocy mają istotne znaczenie w zapobieganiu przemocy wobec osób starszych, co dotyczy zarówno edukacji profesjonalistów jak i całego społeczeństwa. Zwiększenie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie wobec osób starszych, schorowanych i niepełnosprawnych zostało postawione jako główny cel programu “poMOC, a nie przeMOC”.
Na zakończenie uroczystości, którą podsumował wiceminister MSWiA Jarosław Zieliński, wszyscy uczestnicy otrzymali Certyfikat potwierdzający udział w podlaskim Kongresie na rzecz Przeciwdziałania Przemocy w rodzinie wobec Osób Starszych.
Krystyna Cylwik
Podlaska Redakcja Seniora Białystok
