Jest takie powiedzenie “Jeśli nie wiesz o czym porozmawiać ze spotkanym znajomym, rozmawiaj z nim o pogodzie”.To łatwy temat na pogawędkę. Trudniej jest jednak prognozować pogodę krótko i długoterminową.
Słucham często prognoz w Radiu Białystok, za pośrednictwem którego, dyżurni synoptycy informują o pogodzie w danym dniu i w najbliższym czasie. Chciałam bliżej poznać zasady sporządzania prognoz i dlatego udałam się do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Białymstoku. Sześcioosobowy zespół synoptyków pracujących w Instytucie nie jest jednostką samodzielną. Podlegają służbowo pod Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych w Krakowie. Białostoccy synoptycy przekazują prognozy pogodowe także słuchaczom Radia Olsztyn.
W Polsce funkcjonuje siedem biur prognoz. Obok białostockiego są jeszcze w Warszawie, Szczecinie, Gdyni, Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu. Polski Instytut Meteorologiczny współpracuje z odpowiednimi jednostkami w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Stanach Zjednoczonych.
Biuro Prognoz Meteorologicznych czynne jest całą dobę. Praca odbywa się w systemie zmianowym – po 12 godzin. Dane o aktualnej pogodzie są udostępniane co godzinę na zewnętrznych mapkach widocznych na monitorach komputerów, przez Polski Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Obraz pogody zawiera:
– stan zachmurzenia
– różne zjawiska atmosferyczne
– aktualną temperaturę z klatki meteorologicznej, w której na wysokości 2 metrów umieszczone są czujniki wilgotności i termometry
– kierunek wiatru
– aktualne ciśnienie atmosferyczne i jego tendencje malejące lub wzrastające.
Sieć telemetryczna jest uzupełnieniem stacji meteorologicznych o dane pogodowe z Supraśla, Białowieży czy Marianowa.
Na podstawie bieżących danych, ustalane są modele prognostyczne zawierające wszystkie elementy pogody. Prognozy krótkoterminowe dotyczą najbliższych 24 godzin, a średnioterminowe ustalane są na na tydzień i mają charakter orientacyjny.
W związku z pojawiającymi się zagrożeniami – jak obecnie z dużym mrozem- opracowywane są prognozy dla mediów a także wysyłane są do wszystkich instytucji państwowych w województwach. Ostrzeżenia to specyficzne prognozy o niebezpiecznych dużych opadach deszczu, gradu, śniegu, opadach marznących powodujących oblodzenia chodników i dróg, mrozach przekraczających -15 stopni C, zamieciach, zawiejach, roztopach, silnym wietrze i upałach. Ostrzeżeń o zbliżających się trąbach powietrznych Biuro nie wydaje, bo są to zjawiska lokalne i trudne do przewidzenia.
System ostrzeżeń oparty jest o ścisłe kryteria i wymaga jeszcze dopracowania. Są kraje, w których wysyłane są sms do użytkowników telefonów komórkowych o zbliżającym się niebezpieczeństwie czy zagrożeniu. U nas trzeba mieć specjalną aplikację.
Mimo powiadomień przez radio, telewizję, wielu ludzi lekceważy i nie dostosowuje się do ostrzeżeń meteorologicznych. Najczęściej dotyczy to osób wypływających w morze czy na jeziora. Przed nadchodzącym niebezpieczeństwem na wodzie, włączane są na dużych jeziorach lampy ostrzegawcze, zamontowane na brzegach zbiorników wodnych i na wyspach jeziornych. Lampy te wykorzystują energię słoneczną, emitują impulsy świetlne o określonej częstotliwości.
Procesy pogodowe kształtują układy niskiego i wysokiego ciśnienia atmosferycznego. Mroźne arktyczne powietrze, które obecnie panuje w Polsce i w niektórych krajach europejskich jest skutkiem rozbudowanego i potężnego wyżu, który rozciąga się nad Półwyspem Skandynawskim i Rosją.
Wszystkie te ciekawe i dotąd nieznane mi informacje uzyskałam od dyżurnego synoptyka pana Wiesława Winnickiego. Pokój, z którego nadawane są prognozy pogody, wyposażony jest w kilka komputerów, na ekranach których pokazywane są mapy synoptyczne. Często zmieniające się obrazy, będące ważną informacją, muszą być na bieżąco monitorowane. Zauważyłam, że praca dyżurnego synoptyka wymaga stałego czuwania i koncentracji. Mimo tego, Pan Wiesław Winnicki bardzo lubi swoją pracę i nie wyobraża sobie innej.
Myślę, że Nasi Czytelnicy słuchając prognoz pogody, będą pamiętać o odpowiedzialnej pracy synoptyków.
Jeśli Państwo chcecie więcej dowiedzieć się o zjawiskach pogodowych, zachęcam do czytania artykułów pani Barbary Jakubowskiej, pracującej w białostockim Biurze Meteorologicznym. Proszę szukać na facebooku “Pogody z bajką”.
Życzę ciepłej i słonecznej pogody
Teresa Rafałowska
Podlaska Redakcja Seniora Białystok
