6 sierpnia 2023 r. w auli Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku odbyła się oficjalna inauguracja tygodniowego Kongresu (6-12.08.2023 r.). Organizatorami są: Międzynarodowa Liga Esperantystów-Chrześcijan (KELI), Fundacja im. Ludwika Zamenhofa i Białostockie Towarzystwo Esperantystów. Wśród zaproszonych udział wzięli: Bohdan Paszkowski Wojewoda Podlaski, Robert Rudnicki Wiceprezydent Miasta Białegostoku, ks. Biskup Henryk Ciereszko z Archidiecezji Białostockiej.

Modlitwa pod zielonym sztandarem napisana przez Ludwika Zamenhofa* rozpoczęła Kongres dając wyraz dążeniu twórcy Esperanta do łączenia się ludzi różnych wyznań w walce o jedność i pokój. „ …Zjednoczmy się bracia, podajmy swe dłonie.
I ruszmy do przodu, ucichną już boje. My dziećmi jesteśmy i Boga synami: chrześcijanami, żydami czy islamanami…”**
Prelekcję inauguracyjną n.t.: Ponowne odczytanie religii wygłosił przewodniczący KELI Philippe’a Cousson’a72.***
Określenie religia jest pojmowane i definiowane różnie. Zależnie od profesji i dowodów, które służyły formułowaniu określenia. Ponadto, czy słowo religia występuje w danym języku. Powszechnie religia jest określana jako zbiór osobistych lub zinstytucjonalizowanych postaw, obrzędów i wierzeń wobec niematerialnej rzeczywistości – Boga lub bogów oraz związanych z nimi przekonań o pochodzeniu i celu życia człowieka.
Co do ekumenii. Tendencje ekumeniczne tj. pojednanie i zjednoczenie Kościołów chrześcijańskich, pojawiły się XIII–X w. (Sobór Lyoński II). Początek nowoczesnego ruchu ekumenicznego miał miejsce w XIX w. w kręgach Kościołów protestanckich. Światowa Konferencja Misyjna w Edynburgu (1910), miała położyć kres rywalizacji w zdobywaniu nowych wyznawców. W okresie międzywojennym podejmowano wiele działań dotyczących teologii i religii. Po II wojnie światowej ruch ekumeniczny podjął ważne sprawy społeczne. Głównie, działania na rzecz pokoju, rozbrojenia, zakazu użycia broni jądrowej.
Poruszając problem dialogu międzyreligijnego P. Cousson powiedział, że Sobór Watykański II (1962-1965) wypowiedział się n.t. dialogu Kościoła katolickiego z religiami niechrześcijańskimi. Chodzi o wzajemne poznanie, zrozumienie wyznawców innych religii. Otwarcie na prawdę, uwagę i przychylność wobec drugiego człowieka. Przedstawienie w niekorzystnym świetle religii wyznawanej przez innych ludzi. Dialog, to pozostawanie wiernym swoim przekonaniom ani ustępowanie w wierze. To także współpraca w zakresie wspólnych wartości humanistycznych: wolności i jedności w działaniach na rzecz pokoju.
Działalność misyjna białostockich baptystów w: Bośni, Kenii oraz Ukrainie przedstawił Daniel Sjargi – lider Służby Studenckiej Białostockiego Zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów.
Baptyści to chrześcijanie należący do protestantyzmu. Najważniejsza jest Biblia, misja głoszenia Słowa Bożego zgodnie z nakazem:
„Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego; Ucząc je przestrzegać wszystkiego, co wam przykazałem” Z ewangelii wg św. Mateusza 20:18-20.
Tłumaczą jak poznać Boga, wskazać do Niego drogę. Bóg zaprasza, ale nie zmusza. Chrzest przyjmują ludzie dorośli świadomi tego aktu.
Zbór Kościoła Baptystów ma 120 letnią tradycję. W Białymstoku jest to 300 osobowa wspólnota. Realizuje ambitne projekty w kraju i za granicą. Dwie misjonarki pełnią służbę w Kościele w Bośni i Hercegowinie. Konflikty etniczne i religijne ciągnące się od wojny domowej w byłej Jugosławii (1992-1995) utrudniają prowadzenie misji. Lokalna wspólnota w Tuzli aktywnie działa wspierając społeczność inicjatywami integracyjnymi, edukacyjnymi oraz głosząc Pismo Święte.
Misja w Kenii. Dzięki dużemu wsparciu z Białegostoku wybudowane zostały budynki szkolne i sanitarne. Dzieci nie muszą uczyć się, jak wcześniej, pod drzewem. Szkołę regularnie odwiedzają członkowie białostockiej wspólnoty. Gościnnie uczą języka angielskiego, prowadzą warsztaty umiejętności praktycznych. Dostarczają książki i przybory szkolne. W wyjazdach brał udział lekarz, który udzielał pomocy medycznej mieszkańcom.
Wybuch wojny w Ukrainie wpłynął na zmianę działania zboru. Skupiono się na pomocy. Przyjęto uchodźców w Narewce i swoich domach zapewniając noclegi, wyżywienie, uczono języka polskiego, religii. 200 osób przebywało przejściowo. Powstało kilkadziesiąt grup/wspólnot. W Warszawie zorganizowano kurs misjonarzy z językiem ukraińskim. Do Berdyczowa w Ukrainie Białostocki zbór wysłał 120 ton pomocy żywnościowej, środków medycznych i in.

Uczestnicy Kongresu odbyli spacer Warszawską. Odwiedzili nowoczesną cerkiew p.w. św. Męczennika Dymitra Soluńskiego. Zwiedzili wystawę o Ludwiku Zamenhofie i Libraro/Filię Nr 14 Książnicy Podlaskiej w Centrum im. L. Zamenhofa.
W CLZ kongresowicze wysłuchali prelekcji Dariusza Szady – Borzyszkowskiego nt.: Białystok w sercach Żydów w świecie.
W białym kościele przy Farze odbyła się msza katolicka w języku esperanto celebrowana przez dwóch księży esperantystów i uświetniona śpiewem chórzystek z białostockiej Cantyleny.
Dzień zakończył się konkursem o Białymstoku i miejscach związanych z twórcą esperanta. Wyświetlono film „Sprawa Chrystusa”. Wspólna modlitwa była podziękowaniem za dobrze spędzony dzień.
Honorowi patroni Kongresu:
Katolicki Arcybiskup Metropolita Białostocki dr Józef Guzdek
Prawosławny Biskup i Gdański dr hab. Jakub
Marszałek Województwa Podlaskiego dr Artur Kosicki
Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski
Prezydent Miasta Białegostoku dr hab. Tadeusz Truskolaski
Burmistrz Wasilkowa Adrian Łuckiewicz
Sponsorzy:
Urząd Miejski w Białymstoku, Podlaski Urząd Marszałkowski, Urząd Wojewódzki, Burmistrzowie: Supraśla,Tykocina, Wasilkowa,Supraśla,
Białostocki Ośrodek Kultury, Muzeum Podlaskie, Białostocka Komunikacja Miejska
Patroni medialni:
Polskie Radio Białystok, Pola Retradio, Kurier Poranny, Gazeta Współczesna, Varsovio Vento, podlaskisenior.pl
* Modlitwa napisana i wygłoszona przez L. Zamenhofa na inauguracji I Światowego Kongresu Esperantystów w 1905 r. w Boulogne sur Mer we Francji.
** Tekst Modlitwy w tłumaczeniu na język polski Leo Belmonta, właściwie Leopolda Blumentala – polskiego eseisty, poety, prozaika, znawcy i tłumacza literatury francuskiej i rosyjskiej, współzałożyciela Polskiego Związku Esperantystów https://espero.bialystok.pl/pl/zamenhof/teksty/modlitwa-pod-zielonym-sztandarem
***Philippe Cousson- Francuz,esperantysta, szkolny bibliotekarz na emeryturze, protestancki kaznodzieja, działacz Światowej Ligi Esperantystów Chrześcijan i dialogu między religiami.
zdjęcia: Białostockie Towarzystwo Esperantystów
Stenia Romanowicz
Podlaska Redakcja Seniora Białystok