III Podlaskie Forum Aktywności Osób Starszych miało w tym roku wymiar międzynarodowy. Brali w nim udział zaproszeni goście z Holandii, Portugalii
i Bułgarii. Przedstawili  swoje projekty realizowane na rzecz osób  starszych.  

Holandię reprezentowała pani Ingrid Kock z Utrechtu. Od 21 lat realizowany jest w całym kraju  projekt SeniorWeb. Misją tego przedsięwzięcia był udział i rozwój wszystkich seniorów w społeczeństwie cyfrowym. Hasłem stało się powiedzenie być “digital fit”.

Cały czas wzrasta liczba osób po 50 roku życia, które korzystają z dobrodziejstw internetu. Następuje także dynamiczny rozwój nowoczesnych urządzeń elektronicznych, które stają się niezbędne dla człowieka w różnym wieku. W Holandii tak jak w innych krajach europejskich wzrasta populacja osób starszych. I to z myślą o nich powstał SeniorWeb.  

Najpierw powstała fundacja, a potem stowarzyszenie, którego siła tkwi w wolontariuszach, nazywanych przez Holendrów ambasadorami. Są to osoby po 50 roku życia, ale nadal pracujące. Swój wolny czas, poświęcają  ludziom mającym problemy z obsługą komputera lub innego urządzenia. 75% wolontariuszy stanowią mężczyźni. Są seniorami i pracują dla seniorów. Ich praca przyczynia się do urozmaicenia i polepszenia życia ludzi starszych. Nauka obsługi komputera wpływa pozytywnie na rozwój socjalny, psychologiczny, ekonomiczny, zdrowotny i  wzrost zainteresowań ludzi starszych. Dotyczy to zwłaszcza osób samotnych. W całym kraju jest zlokalizowanych 425 ośrodków szkoleniowych, w których pracują wolontariusze i zdobywają  wiedzę w zakresie nowinek technicznych i sami prowadzą szkolenia. Wszystkie te działania nie są dotowane przez państwo. Finansowane są ze składek członkowskich stowarzyszenia. Wolontariusze na ogół są znani przez lokalną społeczność i nie mają problemu z kontaktami z obecnymi lub przyszłymi członkami SeniorWeb. Nowy członek stowarzyszenia otrzymuje fachowe czasopismo Enter, pomoc w zakresie obsługi komputera, internetu. Kursy są prowadzone dla początkujących i zaawansowanych. Wolontariusze udzielają porad w różnych formach. Są to wizyty w domu, pomoc za pośrednictwem telefonu, e-maila.  Obecnie wdrażana jest nowa forma pomocy tzw. zdalna. Dotyczy to seniorów, którzy już od wielu lat pracują z komputerem, czy innym urządzeniem elektronicznym.  

Rekrutacja na szkolenia komputerowe odbywa się poprzez ogłoszenia w radiu, prasie, telewizji lokalnej, drogą online.  Celem nadrzędnym stowarzyszenia jest  objęcie jak największej ilości osób starszych opieką w zakresie poradnictwa cyfrowego.  

Z Portugalii gościliśmy pana Joao Pedro Constanucio. Pracuje w urzędzie lokalnym w  Gondomar na północy kraju. Władze tego miasta i działające organizacje pozarządowe realizują wiele projektów na rzecz ludzi starszych. W 2006 roku powstał tam Uniwersytet Seniora. Celem uniwersytetu było zapewnienie mieszkańcom po 50 roku życia działań związanych z rekreacją, kulturą i nauką. W roku jego  powstania  było 55 studentów, a obecnie 350 osób. Przeważają podobnie jak w Polsce – kobiety. Kursy prowadzą nauczyciele – wolontariusze. W całym kraju zarejestrowanych jest 316 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, w których wiedzę zdobywa 45 tysięcy słuchaczy. Nowoczesną metodą zajęć jest nauka matematyki poprzez muzykę, a zwłaszcza rytm. Uczestnik kursu płaci 50 euro. Są także bezpłatne zajęcia teatralne,  artystyczny taniec, taniec latino. Sukcesem uniwersytetów jest  to, iż wielu studentów czynnie angażuje się w działania na rzecz innych osób np. w szpitalach.

Uniwersytety Trzeciego Wieku współpracują z uniwersytetami formalnymi, których studenci robią badania do prac dyplomowych na temat psychologicznych aspektów znaczenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku na jakość życia i poczucia samotności ludzi starszych. Pozytywne rezultaty odnotowano u osób, które uczęszczają na zajęcia czy kursy. Dotyczyło to zwłaszcza zdrowia psychicznego, poczucia samotności i równowagi emocjonalnej.  Gość z Portugalii zachęcił przedstawicieli organizacji działających na rzecz ludzi starszych do mierzenia efektów tej pracy i pokazania naukowych dowodów wielu korzyści wynikających z tych poczynań .  

Virginia Velkova reprezentowała Uniwersytet Prywatny w Sofii w Bułgarii. Uczelnia prowadzi studia licencjackie, magisterskie i doktoranckie z różnych dziedzin życia. Uczelnia organizuje też odpłatne kursy dla dorosłych, które jeszcze pracują i chcą z różnych względów zmienić swój dotychczasowy zawód. Emeryci jednak nie mogą sobie pozwolić na odpłatne uczestnictwo w kursach ze względu na niską emeryturę. Prowadzone są działania, aby  stworzyć możliwości uruchomienia dla emerytów bułgarskich bezpłatnych zajęć.

Od 2012 roku Uniwersytet prowadzi innowacyjne elektroniczne kształcenie na odległość i nowoczesną naukę języków obcych dla osób w różnym wieku. Niestety te zajęcia są także odpłatne. Zdobyte w Polsce informacje o działaniach na rzecz ludzi starszych na pewno za jakiś czas będą wprowadzone w Bułgarii.

Przykłady działań na rzecz seniorów holenderskich, portugalskich i  bułgarskich wzbudziły zainteresowanie seniorów podlaskich.

                                                                             Teresa Rafałowska
Podlaska Redakcja Seniora Białystok