Spożywanie posiłków, które skupia się wokół stołu, jest jedną z form podtrzymywania więzi rodzinnych oraz doskonałą okazją do przekazywania wzorców zachowań i tradycji kulinarnych, ale dziś nie jedyną. Wszelkiego rodzaju projekty kulinarne czy warsztaty to duży krok w kierunku zwrócenia uwagi najmłodszych na wartość tradycji, poszukiwanie własnej tożsamości, okazja do nawiązywania relacji międzypokoleniowych, ale też szansa na przetrwanie kulinarnego dziedzictwa.
Osoby starsze to ostatni depozytariusze tradycji, także tych kulinarnych. Przez lata stanowili oni jedyną skarbnicę wiedzy przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Dawne receptury były pilnie strzeżone, przyswajane przez młodych poprzez przykład. Podpatrując babcie i mamy młode kobiety uczyły się sztuki gotowania i pieczenia
Niestety, upowszechnienie kultury popularnej, osłabienie więzi międzypokoleniowych i rozwój informacji cyfrowej stały się poważnym zagrożeniem dla ciągłości tradycji. Dlatego coraz większą uwagę przykłada się do pielęgnowania pamięci smaków oraz podtrzymywania więzi międzypokoleniowych. Poważną rolę odgrywają dziś organizacje zrzeszające społeczność lokalną, szczególnie te senioralne. Spotkania w klubie Seniora są doskonała okazją, by do tej tradycji wrócić.
Chociaż najstarsze pokolenia przywiązują dużą wagę do tradycji, to jednak trudno im przekazać wiedzę kolejnym pokoleniom. Z tego powodu coraz większą rolę w przekazywaniu dziedzictwa kulinarnego odgrywa również szkoła. Projekty edukacyjne łączą pobudzanie naturalnej ciekawości poznawczej, swobodną aktywność szkolną i pozaszkolną z aktywizacją wszystkich pokoleń.
Projekty przynoszą długofalowe efekty i mają ogromne znaczenia dla rozwoju społeczności lokalnej. Dzieci i młodzież w naturalny, a zarazem ciekawy sposób, mają okazję nawiązać więzi międzypokoleniowe i poznać pochodzenie i tradycje kulinarne swoich przodków.
Jednym ze wspólnie przygotowywanych przepisów mogą być chrusty. Poniżej przepis zebrany podczas terenowych badań etnograficznych dr Barbary Górnickiej-Naszkiewicz.
Chrusty
Składniki
- 20 dkg mąki,
- 3 żółtka,
- szczypta soli,
- 3-4 łyżki gęstej śmietany,
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia,
- 1 łyżka spirytusu lub octu,
- tłuszcz do smażenia.
Wykonanie
Mąkę zmieszać ze śmietaną, dodać żółtka, szczyptę soli i proszek do pieczenia. Wszystkie składniki wymieszać razem, następnie wyrobić ciasto. Ma mieć gęstość „ciasta kluskowego”. Wałkować, jak najmniej posypywać mąką. Krajać radełkiem lub nożem paski około 3 cm szerokości, 15 cm długości. Każdy pasek przekrajać wzdłuż na przestrzeń 5-6 cm. Przewinąć przez powstały otwór. Smażyć na głębokim oleju.
Smacznego!
Barbara Górnicka-Naszkiewicz
Podlaska Redakcja Seniora Białystok
