Mamy nowy rok i kolejne plany, zobowiązania, marzenia. Kobiety ponad 100 lat temu też zamarzyły o zmianach. Rodzina i kościół to okazało się za mało. Chciały uczyć się, być malarkami, pisarkami, inżynierkami, ale i też polityczkami.

Taki dzień nadszedł to 28 listopada 1918 roku. Po raz pierwszy wywalczono prawa wyborcze kobiet i umieszczono je w dekrecie o ordynacji wyborczej podpisanym przez Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.

Nie stało się to natychmiast. Wieloletnie starania, próby walki o równe prawa wielu odważnych kobiet w miastach i wsiach doprowadziły do stosownych zapisów w dekrecie. Dla przykładu w warszawskim czasopiśmie “Ster” ukazywały się stale artykuły o prawach kobiet, statusie i miejscu ich w życiu codziennym kraju. W roku 1917 odbył się Zjazd Kobiet, który pokazał że mogą one tworzyć i uczestniczyć we wszystkich dziedzinach tak gospodarczych, naukowych, kulturowych jak i politycznych. Poparcie Kobiety miały poparcie w różnych środowiskach. Druga żona Marszałka Aleksandra Piłsudska we wspomnieniach podaje, że niestrudzenie propagowała ideę aby wreszcie kobiety mogły głosować i zasiadać w ławach sejmowych. Zabiegała też o aktywny udział pań w wojsku co budziło wówczas ogromne zdziwienie. Sam Marszałek nie był do końca przekonany o celowości udziału kobiet w życiu państwa. Dziwił się i często powtarzał – po co rozchwianym kobietom możliwość decydowania. Mimo to przyczynił się realnie do nadania kobietom praw wyborczych i zasiadania w parlamencie.

Artykuł 1 dekretu stanowił:

“Wyborcą jest każdy obywatel państwa bez różnic płci a w artykule 7 zapisano – wybierani do Sejmu są wszyscy obywatele i obywatelki państwa posiadający czynne prawo wyborcze”..

Postanowienia dekretowe zostały utrzymane przez Konstytucję marcową a w wyborach do Sejmu weszło po raz pierwszy 8 posłanek.

Już Gandi twierdził:

 

najpierw cię ignorują, potem się śmieją z ciebie, walczą z tobą, ale na końcu wygrywasz

Rok 2018 jest setną rocznicą  nabycia po raz pierwszy praw wyborczych przez kobiety. Święto to będzie miało oprawę w postaci wystaw fotograficznych, spotkań, konferencji naukowych. Poszczególne miasta już zaczynają przygotowania. Jestem dumna z kobiet, które nie zapomniały o sobie a współcześnie są otwarte na przyszłość.

Dziejowa rola kobiet trwa.

foto: pinterest

Alicja Brysiewicz

Podlaska Redakcja Seniora Białystok