Zawsze lubiłam czytać, chociaż nie zawsze miałam na to wystarczająco dużo czasu. Dopiero przejście na emeryturę mi to umożliwiło. Czytam w każdej wolnej chwili. Najbardziej lubię czytać do tzw. poduszki.

W ubiegłym roku przeczytałam około trzydziestu książek. Były to powieści historyczne, biograficzne, społeczno – obyczajowe, psychologiczne, kryminalne, a także historie wzięte z życia. Dwie z nich najbardziej mnie poruszyły i zapadły w pamięć. Są to: Moja walka Karla Ove Knausgarda oraz  Czasy secondhand Koniec czerwonego człowieka Swietłany Aleksijewicz *.

Moja walka – Księga I, to autobiograficzna powieść norweskiego pisarza Karla Ove Knausgarda. Autor opisuje w niej intymne strony swego życia i najbliższej rodziny. Mając trzydzieści dziewięć lat zaczyna analizować swoje relacje z ojcem z okresu młodości i jaki to miało wpływ na jego obecne życie. Przedstawia go jako człowieka złośliwego, chłodnego i rozgoryczonego.

W wywiadzie udzielonym czternastego kwietnia 2014 roku dla III programu Polskiego Radia, w audycji  Z najwyższej półki autor powiedział:

…Jako dziesięcioletnie dziecko bardzo bałem się swojego ojca. Przerażał mnie. Drżałem, gdy wracał do domu. To był prawdziwy terror… Zacząłem się zastanawiać nad tym, kim był naprawdę, dopiero wtedy, gdy stuknęła mi trzydziestka. Zrozumiałem, że on wówczas był taki sam, jak ja teraz, że miał uczucie…

 

Książka mnie poruszyła i zafascynowała. Jestem pełna podziwu dla autora, który tak z otwartą przyłbicą obnażył życie swojej rodziny. Książka nie pozostawia czytelnika obojętnym. Zmusza do przemyśleń i do zastanowienia się nad własnym życiem. Z zainteresowaniem przeczytam następne tomy. Poluję na drugi tom, ale na razie bez rezultatu.

Powieść Czasy secondhand Swietłany Aleksijewicz* to reportaże i wywiady przeprowadzone z różnymi ludźmi w Rosji w latach 1992 – 2012. Pisarka rozmawia z: emerytem, nastolatkiem, nauczycielką, frontowcem, architektem i innymi. Poznajemy ich historie i opinie czasów przed i po pieriestrojce. Niektóre wypowiedzi mnie szokowały, przerażały.

Oto wypowiedź Jeleny Jurewny, trzeciego sekretarza komitetu dzielnicowego partii, 49 lat

(…)Urodziłam się jako człowiek radziecki… Nasza babcia nie wierzyła w Boga, wierzyła w komunizm. A nasz tato oczekiwał powrotu socjalizmu aż do śmierci. Już runął mur berliński, upadł  Związek Radziecki, a on czekał(…)

Inny rozmówca biznesmen mówi:

(…)Przeklęci komuniści i bezpieka… Nienawidzę komunistów. Historia radziecka to NKWD, Gułag, Smiersz. Mdli mnie na widok czerwonego. Czerwonych goździków(…)

Z tych dwóch wypowiedzi widać jak skrajnie różne są oceny minionego czasu.

Pisarka nie ocenia wypowiedzi rozmówców, docieka, zadaje pytania. Zmusza czytelnika do własnej, samodzielnej oceny. Taka postawa podoba mi się. Książka dała mi możliwość poznania prawdziwego życia po przemianach ustroju. Książkę czyta się jak dobry kryminał.

Jeśli ktoś jeszcze nie czytał tych książek, bardzo polecam. Nie zawiedziecie się. Nie będzie to czas stracony.

Cytaty pochodzą z: Swietłana Aleksijewicz  Czasy secondhand  Wydawnictwa Czarne, Wołowiec 2015 r. ( str. 48 i 148).

*Swietłana Aleksijewicz (ur. 1948), białoruska pisarka i dziennikarka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury 2015.

Lija Półjanowska
Podlaska Redakcja Seniora Białystok