Od tego wiersza wszystko się zaczęło

Prawdziwa kariera literacka Marii Konopnickiej zaczęła się od opublikowanego w „Tygodniku Ilustrowanym”, w 1876 r. cyklu poetyckiego „W górach”. Głównie zaś od zawartego w nim wiersza „Przygrywka”.

„Przygrywka” (fragment)

*Grób Marii Konopnickiej we Lwowie na Cmentarzu Łyczakowskim*

„Wkoło mnie otoczyły moje równie senne
Pasmem jednakiem…
Ale ja sobie lecę w krainy odmienne –
Umiem być ptakiem!
Błękitna przestrzeń mruga, zaprasza do siebie
Skrzydeł nie nuży…
Pędzim sobie w trójkę: ja, obłok na niebie
I listek róży.

…………

Wiersz zachwycił Henryka Sienkiewicza, który napisał bardzo pochwalną recenzję: „Cóż to za śliczny wiersz… Zacząłem go czytać z lekceważeniem, jak wszystkie takie ulotne poezyjki, a skończyłem zachwycony… Nie znam tej poetki… W każdym razie ta pani, czy panna ma prawdziwy talent…”

Widać, że Sienkiewicz wziął Marię Konopnicką za młodziutką poetkę. W rzeczywistości była ona już dojrzałą kobietą, o cztery lata od niego starszą. Ośmielona pierwszymi pozytywnymi recenzjami, publikowała dalej i wkrótce stała się jedną z najbardziej poczytnych autorek.

I tu warto przypomnieć, że Maria Stanisława była córką Józefa Wasiłowskiego i Scholastyki z Turskich. Urodziła się 23 maja 1842 r. w Suwałkach. Wasiłowscy przybyli do Suwałk w 1841 roku z pierworodną córką Wandą, urodzoną rok wcześniej w Warszawie i zamieszkali w domu rejenta Jana Zapiórkiewicza przy dzisiejszej ul. Kościuszki 31 (wówczas: Petersburskiej). W czasie pobytu w Suwałkach urodziło się im jeszcze czworo dzieci. W 1849 roku, kiedy Maria miała siedem lat, rodzina Wasiłowskich przeniosła się do Kalisza.

Na wychowanie dzieci, po śmierci żony Scholastyki, w 1854 r., wielki wpływ miał ojciec. Był prawnikiem, ale także znawcą i miłośnikiem literatury. W domu wieczorami czytał dzieciom oprócz ewangelii i przypowieści biblijnych, także Słowackiego, Mickiewicza, Krasińskiego. Zaznajamiał z utworami autorów greckich i łacińskich, które często sam tłumaczył.

Konopnicka była wielbiona przez czytelników. Osiągnęła sukces wydawniczy. Podejmowała w swoich utworach tematykę patriotyczną i społeczną. Zawsze była zaangażowana i reagowała na wszystkie wydarzenia dotyczące Polaków. Utwór, który stał się niemal drugim hymnem Polski – „Rotę” – napisała pod wpływem chwili w 1901 roku reagując na strajk uczniów we Wrześni, przeciwko germanizacji polskiej młodzieży.

Po śmierci Marii Konopnickiej, 8 października 1910 r., społeczność Suwałk zapoczątkowała zbiórkę pieniędzy na tablicę pamiątkową jej poświęconą. Ponieważ władze carskie sprzeciwiały się tej inicjatywie, tablica zawisła na ścianie domu, w którym urodziła się poetka dopiero w 25-lecie jej śmierci, 8 października 1935 roku.

W 1973 roku otwarto Muzeum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. I właśnie to muzeum miałam okazję zwiedzić w październiku b.r. wraz innymi uczestnikami wycieczki zorganizowanej przez PTTK Oddział Regionalny w Białymstoku. Po generalnym remoncie ekspozycja muzealna w domu i zadbany ogród zachęcają do ich odwiedzenia.
Przed wejściem do muzeum Maria Konopnicka, zaprasza strudzonych turystów, aby przysiąść na jej ławeczce oraz odwiedzić jej rodzinny dom.
Na ścianie saloniku poetki zamieszczono duże rodzinne zdjęcie Konopnickich. Wśród zgromadzonych w muzeum pamiątek jest m.in. akt chrztu poetki, umowa najmu lokalu mieszkalnego w Suwałkach, przedwojenne i powojenne wydania jej książek, notatki z jej licznych podróży zagranicznych.
Najmilszym zakątkiem, szczególnie dla zwiedzających dzieci jest pomieszczenie z oknem. Po jego otwarciu usłyszymy lektora czytającego strofy baśni „O Krasnoludkach i sierotce Marysi”:

„Czy to bajka, czy nie bajka,
Myślcie sobie, jak tam chcecie.
A ja przecież wam powiadam:
Krasnoludki są na świecie!”

W oknie i na ścianach widnieją ilustracje z wydanych książek z wierszami i bajkami napisanymi przez poetkę dla dzieci. Zachwycają szczególnie rysunki Jana Marcina Szancera.
W ogrodzie są liczne urządzenia do zabawy dla dzieci oraz pomnik Marii Konopnickiej. Koniecznie trzeba przyjechać tu z wnukami, aby pokazać im to urokliwe miejsce.
Trzeci, chyba najładniejszy, pomnik poetki usytuowany jest na placu im. Marii Konopnickiej w centrum miasta.

Suwałki słyną również ze Szlaku turystycznego im. Marii Konopnickiej „Krasnoludki są na świecie”. Spotkamy na nim figurki dziesięciu krasnali, bohaterów baśni „O krasnoludkach i o sierotce Marysi”. Na ich poszukiwanie wyruszyliśmy ochoczo, prześcigając się w ilości odnalezionych i sfotografowanych skrzatów.

Maria Konopnicka została pochowana 11 października 1910 roku na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, w Panteonie Wielkich Lwowian. Grób jest często odwiedzany przez mieszkańców Lwowa i turystów o czym świadczą składane świeże kwiaty i palące się znicze.

Źródła: