W czerwcu 2017 roku w auli Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku odbyła się konferencja na temat wspierania zdrowia osób starszych „Bezpieczeństwo Zdrowia Seniora”. Ciekawy wykład o wielolekowości wygłosiła prof. Barbara Bień kierownik Kliniki Geriatrii UMB i Konsultant Wojewódzkiego ds. Geriatrii.
Wielolekowość oznacza zbyt liczne przyjmowanie leków, często leki są niewskazane a nawet zbędne, mało efektywne, dublujące się.
Ludzie w starszym wieku często przyjmują bardzo dużo leków w ciągu dnia. Nie wszystkie kupowane są na receptę lub zalecane przez lekarza. Oprócz tych niezbędnych do pokonania czy złagodzenia skutków choroby, przyjmują witaminy, mikroelementy, a zapominają, że mogą być w pożywieniu. Każda substancja, kiedy znajdzie się w układzie pokarmowym człowieka podlega metabolizmowi i wydalaniu przez nerki. Często może wykazywać działanie toksyczne.
foto: pixabay
Im zażyjemy więcej leków, tym więcej powodują skutków ubocznych. Może dojść do interakcji lek-lek, zaburzeń krzepnięcia krwi, pojawić się może ryzyko upadków. Jeśli hamujemy wydzielanie kwasu w żołądku, to hamujemy wchłanianie np. wapnia, żelaza. Lekarz przypisujący leki, kieruje się zasadami opartymi o rzetelne dowody medyczne. Firmy farmaceutyczne reklamują leki, które mogą być w rzeczywistości lekami Placebo. Im więcej jest lekarzy specjalistów, tym więcej jest leków, które przyjmują pacjenci. Ludzie po 75 roku życia powinni leczyć się u dobrego geriatry.
foto: pixabay
Z niepokojem obserwuje się rosnące leczenie ziołami a przecież niektóre zioła też powodują działania uboczne. Rośnie ilość osób w szpitalach w związku z wielolekowością. Bardzo często stosuje się leczenie antybiotykami, ale są szczepy bakterii odporne na te leki i w przyszłości nie będzie czym leczyć. Wśród przyczyn zgonów w starszym wieku – po chorobach układu krążenia, nowotworach, udarach, chorobie Alzheimera, są uboczne działania leków. Zespoły polekowe to zaburzenia poznawcze, nietrzymanie moczu, upadki, omdlenia, parkinsonizm polekowy, hipoglikemia, anemizacja, obrzęki, zwyżki ciśnienia krwi.
Swój wykład prof. Bień zakończyła zaproszeniem do aktywności fizycznej i ćwiczeń na świeżym powietrzu. Kiedy się ruszamy, jesteśmy zdrowsi fizycznie, psychicznie i rzadziej chorujemy.
O tym , jak ważne informacje są w ulotkach leków przekonywała słuchaczy s prof. dr hab. n. med. Halina Car. W Polsce każdy sprzedawany farmaceutyk musi zawierać informacje o składzie leku, działaniu, dawkowaniu i ewentualnych skutkach ubocznych. Ulotka jest bardzo ważna dla pacjenta. Lek należy przyjmować w dawkach wskazanych przez leczącego lekarza, a te kupowane bez recepty, zgodnie z informacją zawartą w ulotce.
Pozytywne działanie leku powinno się zauważyć po 5 dniach jego przyjmowania. Jeśli nie stwierdza się poprawy stanu zdrowia, trzeba skontaktować się z lekarzem. Nie ma jednak leku, który nie powoduje działań ubocznych.
Bożena Korzeniowska z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku omówiła zasady znakowania środków spożywczych w świetle obowiązującego ustawodawstwa krajowego
i unijnego.
foto: pixabay
Przed zakupem produktu powinniśmy przeczytać jego skład, termin przydatności do spożycia. Producenci zobowiązani są do informowania klientów o zawartości substancji dodatkowych, barwników, konserwantów, regulatorów kwasowości, czy substancji słodzących. Musimy pamiętać, że niektóre produkty zawierają składniki alergiczne jak: zboża /gluten/, skorupiaki, jaja, ryby, czy orzeszki arachidowe. Kupując produkty spożywcze zawsze musimy czytać etykiety, gdzie są podane informacje, które są zgodne z wymaganiami prawnymi.
Profesor Żendzian-Piotrowska przedstawiła zaś zagadnienia związane z ergonomią. Jest to nauka o pracy, oparta na prawach zaczerpniętych z nauki przyrody. Wyróżnia się ergonomię korekcyjną
i koncepcyjną, która ma zadanie chronić nasz organizm podczas snu, pracy, uprawiania sportu. Ważna jest np. wysokość mebli, biurowych, kuchennych, która musi być dostosowana do naszego wzrostu. Śliskie podłoża muszą być zabezpieczone matami antypoślizgowymi. Jeśli te wymogi nie są przestrzegane, osoby za to odpowiedzialne ponoszą karę.
To jak się czujemy danego dnia, dużo zależy od naszego snu. Nie powinniśmy spać na brzuchu, linia kręgosłupa powinna być linią fizjologiczną. Materac musi być dość twardy, bo zbyt miękki zapada się. Zdrowa jest też poduszka ergonomiczna. Nie wstajemy szybko z łóżka, przeciągamy się, napinamy mięśnie pośladków i nóg. Wstając wolno, uginamy nogi i przekładamy na bok, podtrzymując ręką spuszczane stopy. Bezpośrednio po wstaniu unikajmy ścielenia łóżka, zróbmy to później. Starajmy się nie skręcać tułowia tylko obracamy się całym ciałem. Przy myciu rąk, naczyń stawiamy jedną nogę do przodu, drugą do tyłu.
Osoby pracujące przy komputerze, muszą mieć odpowiednie krzesło, aby utrzymać kręgosłup we właściwej pozycji. Zwracajmy uwagę na naszą postawę przy chodzeniu, siedzeniu, bo nieprawidłowa postawa utrwala się i zaczynamy odczuwać ból mięśni, kręgosłupa, stawów.
Wszystkie zagadnienia przedstawione i omówione podczas konferencji są przydatne
w naszym życiu. Pamiętajmy o nich każdego dnia.
Teresa Rafałowska
Podlaska Redakcja Seniora
