Nigdy nie jest za późno na filtrowanie zalewających nas wiadomości.

Kobieta z notatnikiem w ręku stoi. Przed nią komputer na stole, z tyłu półka z taśmami video

Od jakiegoś czasu, a szczególnie od momentu wybuchu konfliktu na Ukrainie, karierę robi termin „fake news”. Niestety, bardzo podatną grupą naszego społeczeństwa na fałszywe informacje, są osoby młode od wielu lat. Celem uświadomienia tego zjawiska oraz podania sposobów unikania „robienia wody z mózgu” było spotkanie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kolnie. Liczna grupa studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku spotkała się 31 marca 2022 roku, aby wysłuchać wystąpienia pani Joli oraz czynnie uczestniczyć. Prowadząca spotkanie najpierw podała kilka krótkich informacji, a uczestnicy stwierdzali, czy to prawda, czy fałsz. Następnie te same fakty zostały poszerzone o dodatkowe konkrety, które miały potwierdzić rację lub błędną opinię słuchaczy. Z ogromną satysfakcją mogę stwierdzić, że studenci prawie nigdy się nie mylili. Tematyka może nie była zbyt trudna, bowiem dotyczyła wydarzeń, które miały swój początek w momencie rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Dlaczego dezinformacja, sensacyjne nagłówki, czy emocjonalne teksty tak łatwo nas czasami przekonują?

Eksperci twierdzą, że chętniej wierzymy:

1. W informacje umieszczone w medium, któremu wierzymy.
2. W to, co jest spójne z naszym światopoglądem, naszymi wartościami.
3. W to, w co wierzą nasi bliscy, znajomi.
4. W to, co jest zgodne z nasza opinią o ludziach, zjawiskach.
5. W te informacje, które potwierdzają to, co już kiedyś słyszeliśmy, widzieliśmy.
6. W informacje, w których są liczby, dane, cytaty.
7. W to, co porusza nasze emocje, wzrusza, złości, uszczęśliwia.

Są jednak sposoby na to, by świadomie korzystać z informacji:

1. Nie dać się zwieść nagłówkom.
2. Zwrócić uwagę na jakość tekstu.
3. Sprawdzić źródło, zajrzeć do części „o nas”.
4. Sprawdzić autora.
5. Uważać na daty.
6. Sprawdzić podane informacje.
7. Sprawdzić, czy to nie reklama.
8. Uważać na emocjonalne sformułowania.
9. Pamiętać, jak działa umysł.
10. Zaglądać do różnych źródeł.

Przy stolikach siedzi dziewięć pań, rozmawiają, piją kawę i częstują się ciastkami

No i mamy 10 przykazań świadomego odbiorcy. Zdaję sobie doskonale sprawę z tego, że łatwiej przekazywać takie mądrości, pouczać, niż samemu być wzorem. Jednak niedawno, co prawda w innym temacie, stwierdziłem, że na marzenia i miłość nigdy za późno, teraz dodam, że również na odpowiedzialne filtrowanie zalewu wiadomości. Nie ma człowieka, który w swoim życiu nie popełnił błędu. Starajmy się jednak popełniać ich jak najmniej. Powtórzę tytuł artykułu – seniorze, nie daj się propagandzie. To jest wykonalne!

Foto autora oraz Marty Uliszewskiej

Eugeniusz Regliński
Podlaska Redakcja Seniora Kolno