Spacer o zmierzchu ma również charakter regeneracyjny, wiążąc ze sobą format spaceru, pracy z ciałem i tekstem. Przewodnikami będą dla nas mchy, grzybnie i kłącza – nie jako konkretne gatunki, ale jako ciała o strukturze połączonej, przenikającej się i rozrastającej.

Spacer odbędzie się 28.05.2023 w niedzielę, godz. 18:30–21:30. Start: Galeria Arsenał w Białymstoku, ul. A. Mickiewicza 2.
Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

spacer o zmierzchu

Wiedza ucieleśniona tworzy się przez bycie razem w danym miejscu i czasie. Wynika z otwarcia się na taki rodzaj poznania, jaki zwykle chowa się za słowami – definicjami, terminami i nazwami. Dlatego Spacer o zmierzchu będzie nie tylko działaniem badawczym skupionym na terenie Lasu Zwierzynieckiego w Białymstoku, ale też próbą dostrojenia się do otaczającego nas miejsca i poznania go nowymi narzędziami. Spekulując nad przyszłością miejskiej zieleni, zastanowimy się, z czego wyrasta ochrona przyrody i przed jakimi staje dylematami. Wiemy już, że konieczne jest przedefiniowanie relacji ludzko-więcej-niż-ludzkich, ale jak to się ma do potrzeby ochrony gatunków i ekosystemów? Las Zwierzyniecki jako ekosystem o płynnych granicach – zaczynający się od ogrodu pałacowego, a kończący na ogródkach działkowych i przedmieściach Białegostoku, jest dobrym miejscem, żeby spróbować zmierzyć się z tymi pytaniami. Jego tożsamość – jako dawnego terenu łowieckiego, a obecnie miejsca miejskiej rekreacji – sytuuje go na przecięciu różnych polityk i narracji. Spacer o zmierzchu ma również charakter regeneracyjny, wiążąc ze sobą format spaceru, pracy z ciałem i tekstem. Przewodnikami będą dla nas mchy, grzybnie i kłącza – nie jako konkretne gatunki, ale jako ciała o strukturze połączonej, przenikającej się i rozrastającej.

Spacer poprowadzi Krystyna Jędrzejewska-Szmek – artystka wizualna i biolożka. Osią jej zainteresowań są wzajemne powiązania i napięcia w relacjach międzygatunkowych. Jej praktyka jest oparta na badaniach. Inspiruje się nauką, jednocześnie z nią polemizując. Interesuje się krytycznymi studiami nad roślinami. Członkini Grupy ZAKOLE, która skupia się na poszukiwaniu sposobów opowiadania i doświadczania terenów takich jak bagna oraz przybliżania perspektywy zamieszkujących je istot (Zakole.pl). https://krystynaszmek.cargo.site/

Zachęcamy do zabrania karimat lub podkładek do siadania na wilgotnej trawie oraz termosu z wrzątkiem.  Będziemy chodzić po wilgotnym terenie, dlatego potrzebne będą niskie kalosze lub buty terenowe. Spacer kończy się po zmroku, więc warto zabrać dodatkową warstwę ubrania.

Spacer jest częścią projektu „Wspólnota międzygatunkowa. Sąsiedzkość natury w Białymstoku” realizowanego w ramach szerszego przedsięwzięcia „Laboratorium badań nad szczęściem – życie po komfortocenie”*

Korony drzew nocą

Sąsiedzkość natury w Białymstoku rozumiana jest jako potrzeba lub konieczność uwzględnienia pełnoprawnego sąsiedztwa natury we wspólnocie miejskiej, a także budowanie interakcji społecznych nie tylko między jednostkami ludzkimi, ale także między ludźmi a sąsiadami pozaludzkimi (rośliny, grzyby, zwierzęta, w tym owady). Pomijanie ich roli prowadzi do zaniku wspólnoty miejskiej, upadku przestrzeni publicznych oraz komercjalizacji i prywatyzacji przestrzeni miejskiej (Erbel, 2009), (Nawratek, 2008), a także bagatelizowania problemów klimatycznych.

Budowanie tak rozumianej wspólnoty miejskiej oznacza z jednej strony dążenie do symbiozy i interakcji ludzi i przyrody oraz zauważenie korzyści płynących z tych relacji – z drugiej zaś wymaga nieustannego podejmowania prób działania ponad różnicami i w połączeniu z podmiotami z różnych obszarów (niezależnie od podziałów politycznych czy dyscyplinarnych) w celu rozwiązania konkretnych problemów w mieście borykającym się z problemami klimatycznymi.

Wynika to z potrzeby poważnego potraktowania współczesnych problemów ekologicznych, a także skutecznego działania na rzecz więziotwórczych relacji społecznych, poprawy jakości przebywania w mieście, sprostania społecznemu zapotrzebowaniu na tereny zielone, a także ochrony i wykorzystania potencjału już istniejących terenów zielonych miasta, które wciąż przechodzi dość dynamiczną modernizację infrastruktury.

Nasze sąsiedztwo określamy przede wszystkim poprzez znikający na naszych oczach fenomen Białegostoku, jakim są lasy położone w granicach miasta, zajmujące obecnie ok. 1846 ha, czyli ok. 18 proc. całkowitej powierzchni (co plasuje Białystok na 9 miejscu wśród polskich miast), a także zapomniane obszary zielonych nieużytków miejskich.

W ramach projektu odbędą się otwarte spotkania, warsztaty, wykłady, w  trakcie których zastanowimy się wspólnie nad wzajemnym sąsiedztwem mieszkańców i natury w mieście.

Organizacja:
Goethe-Institut w Warszawie i Krakowie, Fundacja Bęc Zmiana, Zentrum für Kunst und Urbanisitk (ZK/U Berlin), przy wsparciu m.st. Warszawa, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacji im. Heeinricha Bölla w Warszawie

Partnerzy/ koprodukcja wiedzy:
Akademia Sztuk Pięknych Katowice, BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej, Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku, Stowarzyszenie Media Dizajn Szczecin (Szczeciński Inkubator Kultury), Galeria Arsenał w Białymstoku

Zespół kuratorski projektu „Laboratorium badań nad szczęściem”:
Bogna Świątkowska, Miodrag Kuč, Matthias Einhoff

Koordynacja i produkcja projektu „Wspólnota międzygatunkowa. Sąsiedzkość natury w Białymstoku” (Galeria Arsenał w Białymstoku):
Ewa Chacianowska, Aleksandra Jakuć, Eliza Urwanowicz-Rojecka, Jan Szewczyk, Katarzyna Zabłocka

Partnerzy lokalni:
Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Grottgera w Supraślu, Wydział Architektury Politechniki Białostockiej

*Laboratorium badań nad szczęściem – życie po komfortocenie 2023–2024

W 6 miastach Polski rozpoczynamy projekt artystyczno-badawczy łączący młodych ludzi ze środowiskami nauki, sztuki, designu, technologii i przedsiębiorczości. Powstanie sieć osób eksperckich, która zajmie się koprodukcją wiedzy i wdroży lokalne rozwiązania w kreatywnych laboratoriach, aby poprzez wspólne działania uwolnić się od komfortocenu i żyć w sposób bardziej zrównoważony oraz szczęśliwy.

Wkrótce wyczerpią się światowe rezerwy komfortu, przez lata tworzonego przez ludzi bez oglądania się na koszty środowiskowe. Dziś, w dobie kryzysu klimatycznego, musimy się przygotować na ograniczenia. Zmiana sposobu myślenia i związane z tym zmiany stylu życia są nieuniknione i będą bolesne. Zarówno kryzys klimatyczny, jak i restrykcyjne działania proekologiczne często frustrują i demotywują. Jak je przekuć w pozytywne doświadczenie, źródło szczęścia, do którego człowiek usilnie dąży? Świat potrzebuje nowych strategii. Potrzebuje ich teraz. Powinniśmy jak najszybciej szukać dróg, które nas wyprowadzą z komfortocenu.

Wspólnie z naszymi partnerami zakładamy w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu interdyscyplinarne  laboratoria badawcze, w których młodzi ludzie będą pracować razem z niemieckimi i polskimi ekspertami i ekspertkami z zakresu nauki, sztuki, dizajnu, architektury oraz innych dziedzin, które okażą się przydatne.

Tematy, jakie nas interesują, to: przyszłość ograniczonego komfortu, praca wyobraźni, ekologia miejska, gospodarka przyszłości, poszukiwanie źródeł optymizmu, spekulatywność jako motor rozwoju, zarządzanie kryzysem i sytuacjami niedoboru. Zadaniem laboratoriów będzie identyfikacja lokalnych potrzeb, deficytów, zagrożeń oraz opracowanie strategii, scenariuszy pozytywnych działań. To, że jako lokalna społeczność mamy wpływ na otaczającą nas rzeczywistość, pokazuje, że zmiana może być w zasięgu ręki – i to daje nam poczucie szczęścia

Źródło: Galeria Arsenał w Białymstoku

Zredagowała: Jolanta Falkowska
Podlaska Redakcja Seniora Białystok