„W jedności siła!” – to tytuł wystawy otwartej wczoraj (10.01.2018 r.) w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku, poświęconej Idei Sokolstwa na pocztówkach ze zbiorów Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie.
W pięknie wydanym Katalogu Wystawy czytamy: „Idea sokolstwa przeniknęła na historyczne ziemie polskie z Czech. Trafiła tu na podatny grunt, najpierw w zaborze austriackim, następnie w zaborach pruskim i rosyjskim, a także na obczyźnie – w Niemczech, Francji, Stanach Zjednoczonych Ameryki i innych krajach.
Idea oparta m.in. na haśle: „W jedności siła!” łączyła ludzi wokół wspólnego celu, którym było przede wszystkim podtrzymywanie w narodzie siły umysłu i ciała oraz bojowego ducha, by w stosownym momencie mógł on podjąć walkę o niepodległość Ojczyzny.
Wokół Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, którego działalność oparła się na tym przesłaniu, rozwinął się niezwykle szeroki ruch obywatelski o charakterze społecznym, sportowym, kulturalnym, wydawniczym, a z czasem także militarnym. Skupiał ludzi w różnym wieku, o zróżnicowanym statusie materialnym i społecznym.
Wspólnotę tę łączyły nie tylko najbardziej widowiskowe ćwiczenia i pokazy sportowe, ale przede wszystkim czytelne tylko dla Polaków patriotyczne symbole, związkowe barwy, ubiory, sztandary, pieśni. Kwintesencją tej wspólnoty były zloty sokole, organizowane w miastach nierzadko w rocznice wielkich wydarzeń narodowych, w których brały udział tysiące młodych ludzi, także z innych krajów”.
Do Katalogu dołączono zestaw pocztówek związanych z Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół”. Najstarsze reprodukcje z 1903 to: „Sokół uwalniający Orła” i z 1906 – „ Sokoły oddają cześć Królowej Polski – Ojczyźnie”.
Po wystawie oprowadzała autorka wystawy Barbara Mikocka – kustosz Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie, która mówiła, że „kolekcję muzeum zapoczątkowała, w latach 70 XX wieku, spuścizna po Antonim Durskim, naczelniku i generale sokolstwa, pionierze gimnastyki, założycielu lwowskiego „Sokoła”. Pocztówki sokola tworzą liczący 446 obiektów zbiór, pochodzący z różnych okresów działalności „Sokoła”, w tym 242 to pocztówki związane z towarzystwem działającym na terenie Polski. Często projektowali je artyści tej miary co Juliusz Kossak, Jan Styka, Leonard Winterowski. Wydawały je drukarnie krakowskie, lwowskie, a także w Pradze i Dreźnie.”
Otwarciu wystawy towarzyszyły krótkie wykłady okolicznościowe wygłoszone przez prof. UwB: Jana Snopko – „Geneza polskiego „Sokoła” i Artura Pasko „Likwidacja Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” po 1947r.”
Wystawa w Galerii Parter Książnicy Podlaskiej, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14 A, będzie czynna do końca stycznia 2018 r.
Maria Beręsewicz
Podlaska Redakcja Seniora Białystok
