Wiarygodne źródło informacji to takie, które pozwala jednoznacznie ustalić, czy dane stwierdzenie jest prawdziwe. Jest to źródło pierwotne zawierające informacje/dane nieprzetworzone.
Źródłem takich informacji są instytucje państwowe, instytuty badawcze, uznane ośrodki naukowe, agencje prasowe, organizacje pozarządowe.
Przykładowe źródła:
- Strony internetowe urzędów, instytucji, organizacji, w szczególności Biuletyny Informacji Publicznej.
- Opracowania naukowe, podręczniki, encyklopedie, książki specjalistyczne, czasopisma branżowe/specjalistyczne, archiwa, kroniki, przewodniki.
- Raporty, wyniki kontroli np. Rzecznika Praw Obywatelskich, Najwyższej Izby Kontroli.
- Raporty, opinie ekspertów.
- Dane statystyczne i opracowania Głównego Urzędu Statystycznego.
- Wyjaśnienia, interpretacje dotyczące obowiązującego prawa pochodzące od instytucji państwowych (ministerstwa, agencje rządowe i unijne, samorządy, organy skarbowe).
- Wyroki (prawomocne) sądów.
Mając przed sobą wyniki wyszukiwania, należy zadać szereg pytań dotyczących interesujących nas danych. Odpowiedzi na te pytania pozwolą skutecznie rozwiać nasze wątpliwości.
- Gdzie artykuł został opublikowany?
- Kto jest autorem artykułu?
- Czy tekst zawiera fakty, czy opinie?
- Jeśli zawiera fakty, to czy poparte są dowodami?
- Jeśli zawiera opinie, to czy są one poparte faktami?
- Czy argumentacja jest logiczna, czy emocjonalna?
- Czy autor starał się zachować obiektywizm w stosunku do opisywanego tematu?
- Kiedy powstał tekst?
- Czy można znaleźć inne artykuły potwierdzające przedstawioną tezę?
Gdzie szukać pomocy
- Stowarzyszenie Demagog (demagog.org.pl) pierwsza w Polsce organizacja fact – checkingowa. Głównym celem jej działania jest poprawa jakości debaty publicznej poprzez dostarczanie obywatelom bezstronnej i wiarygodnej informacji.
- Sieć Obywatelska Watchdog Polska (siecobywatelska.pl) stoi na straży jawności rządzących czyli prawa obywateli do informacji. Według stowarzyszenia jest to nie tylko warunek dobrego państwa, ale przede wszystkim jedno z praw człowieka, które chroni ludzką godność, daje wolność wyrażania opinii i bezpieczeństwo przed nadużyciami władzy.
Grażyna Czajkowska
Podlaska Redakcja Seniora