Wiarygodne źródło informacji to takie, które pozwala jednoznacznie ustalić, czy dane stwierdzenie jest prawdziwe. Jest to źródło pierwotne zawierające informacje/dane nieprzetworzone.

Źródłem takich informacji są instytucje państwowe, instytuty badawcze, uznane ośrodki naukowe, agencje prasowe, organizacje pozarządowe.

Przykładowe źródła:

  1. Strony internetowe urzędów, instytucji, organizacji, w szczególności Biuletyny Informacji Publicznej.
  2. Opracowania naukowe, podręczniki, encyklopedie, książki specjalistyczne, czasopisma branżowe/specjalistyczne, archiwa, kroniki, przewodniki.
  3. Raporty, wyniki kontroli np. Rzecznika Praw Obywatelskich, Najwyższej Izby Kontroli.
  4. Raporty, opinie ekspertów.
  5. Dane statystyczne  i opracowania Głównego Urzędu Statystycznego.
  6. Wyjaśnienia, interpretacje dotyczące obowiązującego prawa pochodzące od instytucji państwowych (ministerstwa, agencje rządowe i unijne, samorządy, organy skarbowe).
  7. Wyroki (prawomocne) sądów.

Mając przed sobą wyniki wyszukiwania, należy zadać szereg pytań dotyczących interesujących nas danych. Odpowiedzi na te pytania pozwolą skutecznie rozwiać nasze wątpliwości.

  1. Gdzie artykuł został opublikowany?
  2. Kto jest autorem artykułu?
  3. Czy tekst zawiera fakty, czy opinie?
  4. Jeśli zawiera fakty, to czy poparte są dowodami?
  5. Jeśli zawiera opinie, to czy są one poparte faktami?
  6. Czy argumentacja jest logiczna, czy emocjonalna?
  7. Czy autor starał się zachować obiektywizm w stosunku do opisywanego tematu?
  8. Kiedy powstał tekst?
  9. Czy można znaleźć inne artykuły potwierdzające przedstawioną tezę?

Gdzie szukać pomocy

  1. Stowarzyszenie Demagog (demagog.org.pl) pierwsza w Polsce organizacja fact – checkingowa. Głównym celem jej działania jest poprawa jakości debaty publicznej poprzez dostarczanie obywatelom bezstronnej i wiarygodnej informacji.
  2. Sieć Obywatelska Watchdog Polska (siecobywatelska.pl) stoi na straży jawności rządzących czyli prawa obywateli do informacji. Według stowarzyszenia jest to nie tylko warunek dobrego państwa, ale przede wszystkim jedno z praw człowieka, które chroni ludzką godność, daje wolność wyrażania opinii i bezpieczeństwo przed nadużyciami władzy.

 

Grażyna Czajkowska
Podlaska Redakcja Seniora