“Koperta życia” lub “pudełko życia”, Karta Seniora, ”Seniorada”, nawiązanie kontaktów partnerskich z innymi radami seniorów, szkolenia wolontariuszy, szczepienia ochronne ludzi starszych – to tylko niektóre formy działania rad seniorów w Podlaskiem.

Większość rad seniorów w Polsce powstało na podstawie artykułu 5c Ustawy z dnia 11 października 2013 roku o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Taka rada wybrana w demokratycznych wyborach jest ciałem doradczym i formą dialogu społecznego.
26 września 2018 roku odbyło się IV posiedzenie Wojewódzkiej Rady Seniorów przy Marszałku Województwa Podlaskiego. Była to też okazja, aby z przedstawicielami rad seniorów województwa podlaskiego rozmawiać nie tylko o sukcesach ale i problemach w swoim działaniu.

Białostocka Fundacja SocLab projektem “Rady Seniorów w działaniu” zainicjowała cykl szkoleń, który miał wzmocnić istniejące już w województwie podlaskim rady seniorów, a także być wsparciem dla grup inicjatywnych, które chcą utworzyć taką radę w swojej gminie. W ramach szkoleń zdobywali wiedzę, jak działać w środowisku, aby podejmować inicjatywy na rzecz osób starszych.

Jako pierwsza w Podlaskiem powstała Suwalska Rada Seniorów, która zainicjowała swoje działanie 14 września 2014 roku. Była ona prekursorem działań rad seniorów w naszym województwie. Obecna przewodnicząca rady Maria Jolanta Lauryn uważa, że sprawy ludzi starszych w Suwałkach są sprawami merytorycznymi. W mieście powstały Kluby Seniora, Dzienny Dom Pobytu. Odbywają się szkolenia wolontariuszy. Bardzo ważną w działaniu suwalskiej rady jest walka z ageizmem. Każda uchwała Rady Miejskiej  dotycząca ludzi starszych jest opiniowana przez radę seniorów.

Łomżyńska Rada Seniorów, której przewodniczy Grażyna Czajkowska też ma  wiele osiągnięć w swoim trzyletnim stażu działań na rzecz starszych mieszkańców Łomży. Organizowana każdego roku “Seniorada”, to święto radości łomżyńskich seniorów ze stoiskami doradczymi w tle. Wynikiem dobrze układającej się współpraca z magistratem są bezpłatne przejazdy komunikacją miejską dla mieszkańców 60+ i wprowadzenie “koperty życia”. Współpraca z organizacjami pozarządowymi, sprawia, że znane są potrzeby i oczekiwania łomżyńskich seniorów. Istnieje perspektywa utworzenia oddziału geriatrycznego w łomżyńskim szpitalu.

W Choroszczy, Bielsku Podlaskim, Supraślu, Wasilkowie czy Dąbrowie Białostockiej są rady młode, które działają niewiele ponad rok, a niektóre kilka miesięcy. Na swoim koncie odnotowały już pierwsze sukcesy. Są one wynikiem dobrej współpracy z samorządem lokalnym, organizacjami pozarządowymi, UTW, Związkiem Emerytów Rencistów i Inwalidów. Akcja “Grypoodporni 60+” w Choroszczy czy wprowadzenie programu szczepień ochronnych seniorów przeciwko grypie w Bielsku Podlaskim, to ukłon w stronę ludzi starszych, którzy nie zawsze mogą sobie pozwolić na zakup szczepionki. W Dąbrowie Białostockiej rada seniorów, której przewodniczy Stanisław Danilewicz pozyskała lokal na swoją działalność, gdyż jest zauważalnym ciałem doradczym miejscowego samorządu. W  posiedzeniach rady uczestniczy burmistrz  lub skierowany przez niego przedstawiciel magistratu. Mottem pracy dąbrowskiej rady jest “Seniorzy do pomocy zawsze skorzy”. Supraska Rada Seniorów z Krzysztofem Wolframem na czele rozdała najstarszym, schorowanym i samotnym mieszkańcom 700 “książeczek życia”(na wzór kopert i pudełek życia) i zamówiła dodruk, a miejscowi lekarze zgodzili  się  uaktualniać je na bieżąco. Jak powiedział przewodniczący w planie pracy rady na 2019 rok przewidziano duży projekt “Bank czasu” z wolontariuszami w roli głównej. Nowo-powstałe rady seniorów na przykładzie tej z Wasilkowa dużo wskazówek do działania czerpią z projektu SocLabu “Rady Seniorów w działaniu”

Niestety, nie wszystkie rady seniorów mają na swoim koncie tylko sukcesy. Miejska Rada Seniorów w Białymstoku została powołana 18 stycznia 2016 roku a wybrana niemal rok później w grudniu. Jej przewodniczący, Lech Feszler mówił o trudnych relacjach z białostockim magistratem. Próby inicjowania działań na rzecz seniorów z naszego miasta jak np. pomysł utworzenia Białostockiego Klubu Seniora, spotkała się – według słów przewodniczącego – z niechęcią i brakiem zainteresowania tematem ze strony miasta. Jedynie, co udało się zrobić, to powołanie zespołów programowych rady i przygotowanie projektu jej regulaminu. Magistrat udostępnił lokal jedynie na 10 dyżurów radnych seniorów. Przedstawiciele rady nie są zapraszani do konsultacji w sprawie uchwał dotyczących seniorów. Odbyły się spotkania z przedstawicielami wojewody,  z SocLabem. Zebrani nie dowiedzieli się, jak wygląda współpraca z organizacjami zajmującymi się sprawami ludzi starszych w Białymstoku. Podsumowując swoje wystąpienie przewodniczący stwierdził, że większość propozycji skierowanych do władz miasta nie została zrealizowana.

Dlaczego w niektórych radach seniorów jest tak dobrze a w innych źle? Z czego wynika brak współpracy z samorządem lokalnym na przykładzie Białegostoku a jest tak rewelacyjnie w Supraślu, Dąbrowie Białostockiej, Choroszczy, Bielsku Podlaskim czy Wasilkowie?

Samorządy wprowadzają coraz więcej elementów polityki senioralnej, gdzie rady seniorów odgrywają coraz większą rolę. Są głosem seniorów, którzy chcą być coraz bardziej zauważalni przez samorządy w ich działaniach. Potrzebne jest zrozumienie i dobra wola a także respektowanie artykułu 5c Ustawy z dnia 11 października 2013 roku o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Samym radom potrzebne są systematyczne  szkolenia i zdobywanie wiedzy jak działać, aby seniorom żyło się lepiej.

                                                                                     Krystyna Cylwik

                                                                    Podlaska Redakcja Seniora Białystok