Ta stara zasada jak ustrzec się przed biegunką w czasie podróży jest nadal aktualna. A co z zasadą czystych rąk? Czy jest przestrzegana, np. w Indiach, Malezji czy w Wietnamie?

 

O „Profilaktyce przed podróżą”, mówiła dr n. med. Henryka Mięgoć, specjalista chorób zakaźnych, chorób morskich i tropikalnych, hepatolog, z Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, w Euroregionalnym Centrum Farmacji UMB, ul. Mickiewicza 2D, w środę (15.05.).

Jesteśmy ciekawi świata. Coraz więcej podróżujemy. Często do krajów tropikalnych. Chcemy spróbować produktów miejscowej kuchni, skosztować nieznanych nam owoców, wypić sok wyciskany na ulicznych kramach. Ale czy jest to dla nas zdrowe?

Dane statystyczne pokazują, że nie zawsze. W latach 2017-2018 służba zdrowia stwierdziła liczne przypadki zarażenia się Polaków chorobami zakaźnymi, co ilustruje tabela.

Najczęściej występujące zachorowania:
Wirusowe choroby zakaźne, przenoszone przez komary, to:

Gorączka Denga, odmiana gorączki krwotocznej. Jest przyczyną wielu zachorowań i zgonów szczególnie u dzieci. Stosuje się leczenie objawowe, ponieważ nie ma skutecznej szczepionki.

Wirus Zika, spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in. gorączkę denga, żółtą gorączkę. Bardzo groźny dla kobiet w ciąży i par planujących ciążę, ponieważ powoduje wady wrodzone. Szerzy się też przez kontakty seksualne. Nadal brak szczepionki i leków przeciwko temu wirusowi.

Żółta gorączka (żółta febra). Szczególnie niebezpieczna, uszkadza wątrobę, nerki oraz powoduje krwawienia z przewodu pokarmowego (gorączka krwotoczna). Skuteczną profilaktyką jest szczepienie obowiązkowe, wymagane przez kraje, w których występują ogniska choroby.

Japońskie zapalenie mózgu – powoduje choroby ośrodkowego układu nerwowego (zapalenie mózgu, zaburzenia świadomości, niedowłady). Istnieje szczepionka, zalecana dla osób przebywających na obszarze występowania choroby.

Największa zachorowalność na wymienione choroby występuje u dzieci do lat 6, osób starszych i osób z obniżonym poziomem odporności.

Ryzyko zachorowania można zminimalizować poprzez unikanie kontaktu z komarami – odpowiedni strój o jasnych barwach, długie rękawy i spodnie, mocowanie siatki w oknach i drzwiach, używanie środków owadobójczych w pomieszczeniach (rozpylacze), oraz stosowanie chemioprofilaktyki zleconej przez lekarza.

Wścieklizna – zakaźna choroba wywołana przez wirusy, śmiertelna dla człowieka. Do zakażenia dochodzi przez pokąsanie lub obślinienie przez chore zwierzę (bezdomne psy i koty, lisy, nietoperze, jeże, wiewiórki, małpy).

Wirusowe zapalenie wątroby typu A – najszybciej rozwija się w krajach, w których są bardzo złe warunki sanitarne. Przenoszone jest za pośrednictwem brudnych rąk i zakażonej żywności. Największą liczbę przypadków wirusowego zapalenia wątroby odnotowuje się w krajach Ameryki Południowej, Azji Południo-Wschodniej i Afryki. Szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A stanowi najskuteczniejszy sposób zapobiegania przed zakażeniem.

Wymienione działania profilaktyczne należy wykonać na 4-6 tygodni przed planowaną podróżą tak, aby mieć czas na przyjęcie wszystkich niezbędnych szczepionek/leków w celu uzyskania wymaganego efektu ochronnego.

Choroby zakaźne wywołane są także przez bakterie znajdujące się w żywności lub w wodzie, zanieczyszczonej wydalinami nosicieli i osób chorych (dur brzuszny, cholera). Na szczęście mamy już skuteczne szczepionki.

Pozostałe metody zapobiegania obejmują:

– unikanie jedzenia pokarmów z podejrzanych źródeł,
– picie wody butelkowanej, oryginalnie zapakowanej,
– unikanie picia napojów z dodatkiem lodu, szczególnie gdy nie został on przygotowany z czystej wody,
– spożywanie potraw dostatecznie ugotowanych, usmażonych, obranych ze skórki,
– unikanie jedzenia surowych owoców oraz warzyw,
– mycie zębów w wodzie przegotowanej.

Natężony okres wyjazdów turystycznych przed nami. Zanim wyruszymy w drogę warto zasięgnąć informacji o szczepieniach profilaktycznych (obowiązkowych i zalecanych) i możliwości skorzystania z opieki zdrowotnej w rejonie planowanego pobytu. Pomogą w tym lekarze Medycyny Podróży. Listę gabinetów znajdziemy na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Jeżeli wyjeżdżamy na dłużej, zaleca się założenie Międzynarodowej Karty Szczepień, zwanej „żółtą książeczką” lub „medycznym paszportem turysty”. Będą w niej odnotowane wszystkie szczepienia. Przy wjeździe do niektórych krajów, możemy być o nią proszeni przy przekraczaniu granicy.

W razie zachorowania dokument ten może pomóc personelowi medycznemu w ustaleniu właściwego postępowania diagnostycznego i leczniczego, również po powrocie z podróży.

Do dłuższej podróży, szczególnie egzotycznej, należy się dobrze przygotować. Statystyki lekarskie wskazują, że w przypadku 3 miesięcznej podróży, ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych wynosi – 60-70%, konieczność pomocy lekarskiej – 8%, dolegliwości po powrocie – 26%.

Nie pozwól, żeby choroba zepsuła ci wakacje marzeń.

Foto: Maria Beręsewicz

 

Maria Beręsewicz
Redakcja Podlaskiego Seniora