Problem rozterek wewnętrznych i prób pogodzenia osobistych pragnień z wymogami społecznymi porusza Michael Cunningham w książce pt. „Godziny”*. Należy ona do gatunku prozy psychologicznej. Ukazała się w 1999 r. Za napisanie „Godzin” autor otrzymał nagrodę Pulitzera, a w 2002 r. powstał film pod tym samym tytułem.
Pisarz dokonuje głębokiej analizy wewnętrznego świata kobiet. Przedstawia próby pogodzenia pragnienia samorealizacji i walki o swoją autonomię w świecie pełnym nakazów, zakazów i wymogów. Kanon określonych ról społecznych często odbiega od osobistych potrzeb i marzeń. Aby sprostać presji środowiska, nakładane są maski, pod którymi skrywane jest prawdziwe ja. Książka traktuje o próbach wyjścia z tej pułapki i skupieniu się na swoich potrzebach.
Inspiracją do napisania „Godzin” stało się życie i twórczość Virginii Woolf. Ta tragiczna postać, pisarka walcząca z wewnętrznymi demonami, jest uosobieniem niejednej kobiety. W książce jest jedną z bohaterek. Cunningham wybrał beletrystykę, aby zapoznać czytelnika z życiem rodzinnym Virginii Woolf, kryzysami psychicznymi, często z twórczą niemocą. Dokonywane przez nią wybory to próby zaznania wewnętrznego ukojenia.
Pozostałe bohaterki to postaci fikcyjne. Clarissa jest wydawczynią książek. Mimo ogromnego nakładu pracy i okazywania uczuć nie udaje jej się uratować przyjaciela, poety, dla którego organizuje duże przyjęcie. Ponosi też porażkę w relacjach z dorastająca córką. Laura to gospodyni domowa. Jej obowiązkiem jest dbanie o dom, męża i synka. Spełnianie codziennych, prozaicznych czynności jest dla niej ogromnym wyzwaniem. Zmaga się ze stanami depresyjnymi i wciąż poszukuje siebie wśród otaczającej rzeczywistości. Podejmuje decyzję, dzięki której jest sama ze sobą, wreszcie spokojniejsza.
Michael Cunningham umieścił akcję powieści w trzech różnych okresach XX wieku. Dla każdej z bohaterek przeznaczył jeden dzień z życia. Dokonał bardzo głębokiej analizy toku ich myślenia. Jest to swoista wiwisekcja emocji i uczuć. Dylematy wewnętrzne są opisane z wielką precyzją. Są to kobiety w tym momencie przegrane, bo starając się sprostać wymogom, tracą siebie.
Powieść wymaga dużego skupienia. Każde zdanie jest bardzo ważne, zawiera konkretną informację. Książka niesie uniwersalny przekaz, że mimo zmieniającego się świata, nasz świat wewnętrzny takim zmianom nie podlega. Jest kruchy i delikatny. Pomimo, że utwór jest dość trudny w odbiorze, zachęcam do przeczytania. Warto na chwilę przystanąć i zastanowić się nad swoim wewnętrznym światem.
*Michael Cunningham , „Godziny, Dom Wydawniczy Rebis, seria: Salamandra, Poznań, 2011
Wiesława Gajda
Podlaska Redakcja Seniora Białystok
