Wakacje w mieście mogą być ciekawe. Wystarczy pojechać na małą wycieczkę, aby spotkać się z wielką sztuką. Możemy oglądać w Muzeum Ikon w Supraślu ikony namalowane przez prof. Jerzego Nowosielskiego. Zostały one wypożyczone z parafii prawosławnej pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny
w Krakowie.
Obrazy, zaprezentowane w ramach stałej ekspozycji Muzeum zatytułowanej „IKONA, OBRAZ I SŁOWO – MIĘDZY TYM CO ULOTNE A WIECZNE”, inspirują aby w ich kontekście ponownie odczytać myśl przewodnią supraskiej wystawy. Prezentowany na ekspozycji Szafirowy Ikonostas oraz ikona Anastasis – Zstąpienie do otchłani, stanowiły integralną część przegrody ołtarzowej wykonanej w 1966 r. do cerkwi prawosławnej pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Orzeszkowie. Artysta zaproszony przez swego ucznia – o. Leoncjusza Tofiluka, podjął się organizacji tej niewielkiej świątyni… Ikonostas nie został jednak zaakceptowany przez parafian, uważających to dzieło za nazbyt kolorowe. Rzeczywiście ikony Nowosielskiego nie przystają do wizerunków spotykanych w większości świątyń spotykanych na terenach Podlasia, gdzie dominują dziewiętnastowieczne ikony, wykonane w realistycznej manierze, z dużymi wpływami estetyki malarstwa zachodniego.
Ostatecznie w 1970 r. Szafirowy Ikonostas znalazł miejsce w refektarzu kaplicy świętych Borysa i Gleba, krakowskiej parafii prawosławnej, której wnętrze pokrywa polichromia wykonana również przez Nowosielskiego.
Podobny los spotkał dwie ikony wykonane do ikonostasu cerkwi w Klejnikach – Ostatniej Wieczerzy i Deesis z 1988 r. Muzeum wierząc, że dziś jesteśmy gotowi na właściwy odbiór prac prof. Jerzego Nowosielskiego przedstawia je z nadzieją na poruszenie odbiorcy wrażliwego na harmonię i piękno tych ikon, które dla wielu są autentyczne i mistyczne – czytamy na tablicy umieszczonej w Muzeum.
Polichromię wykonaną przez Jerzego Nowosielskiego możemy podziwiać w cerkwi Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gródku i w kaplicy pw. Wszystkich Świętych w Hajnówce. Jako młody twórca, pod kierunkiem prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego, malował również polichromię w cerkwi w Michałowie oraz w cerkwi na Grabarce, która spłonęła w 1990 r.
Jego ikony, obrazy i polichromie zdobią wiele świątyń w całej Polsce oraz w Lourdes. Zaprojektował również architekturę kilku kaplic, cerkwi i nadzorował ich wykonanie.
W 2000 r., prof. Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Jerzy Nowosielski, jako drugi malarz w historii uczelni, otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszym był Jan Matejko, któremu ten zaszczytny tytuł przyznano w 1887 r.
Zachęcam do zwiedzenia Muzeum Ikon w Supraślu, które jest Oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Powstało na terenie prawosławnego monastyru. W swojej kolekcji ma około 1200 ikon z XVIII i XIX wieku, liczne przedmioty sakralne i unikalne freski. Jest to pierwsze w Polsce interaktywne muzeum prezentujące sztukę sakralną prawosławia.
Ma niezwykły charakter i atmosferę, która pozwala zrozumieć rolę ikony w Prawosławiu.
Muzeum jest czynne we wtorki, środy, czwartki, soboty i niedziele od godz. 10:00 – 17:00; w piątki w godz. 10:00 – 18:00. Cena biletu ulgowego – 7 zł.; normalnego – 14 zł. W czwartki – wstęp bezpłatny. Dojazd autobusami PKS lub busami firmy Voyager. Cena biletu – 5 zł. Czas dojazdu około 30 min.
(foto: Maria Beręsowicz)
Maria Beręsewicz
Podlaska Redakcja Seniora – powiat białostocki
