Walentynki to dzień zakochanych. Obchodzony jest co roku 14 lutego. Jest to święto łączące jednocześnie zwyczaj i tradycję. Kojarzy się nam zwykle z miłością i romantycznością.

Tradycja świętowania walentynek w Europie Zachodniej i Południowej sięga średniowiecza. Wywodzi
się ze starożytnej tradycji rzymskiej i chrześcijańskiej. Ich głębokie korzenie sięgają do czasów
pogańskich.
Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia święta. Mimo że nazwa święta wywodzi się od św.
Walentego, patrona zakochanych, to samo święto nawiązuje prawdopodobnie do kilku tradycji,
znanych już w starożytnym Rzymie.
W starożytnym Rzymie dzień 14 lutego był wigilią uroczystości obchodzonych ku czci Fauna, bożka
płodności, opiekuna trzód i zbiorów oraz Junony, rzymskiej bogini miłosnych doznań, tak zwanych
Luperkaliów. W tym dniu celebrowano beztroskie zabawy, którym towarzyszyły liczne obrzędy.
Podczas jednego z nich młodzi mężczyźni spośród panien biorących udział w uroczystości losowali
dziewczyny, które były ich partnerkami na czas uroczystości. Dziewczyny wrzucały kartki ze swoimi
imionami do specjalnej urny, a następnie młodzieńcy z zamkniętymi oczami wybierali z niej kartkę z
imieniem towarzyszki zabaw.
Według dawnych legend dziewczyny oprócz imion zamieszczały też na kartkach krótkie treści
miłosne.

Przypuszcza się, że po upadku Cesarstwa Rzymskiego ceremonia tego obrzędu odeszłaby z
czasem w niepamięć. Nadejście chrześcijaństwa do Europy w końcu V wieku n.e. spowodowało, że
zamieniono Luperkalia w chrześcijańskie święto ku czci Świętego Walentego, rzymskiego
męczennika, który żył w III wieku. Przyczyną takiej decyzji, podjętej przez ówczesne władze
Kościoła, była głęboko zakorzeniona w kulturze rzymian tradycja. Papież Gelazy I zniósł Luperkalia w
496 roku. Nadano chrześcijańską interpretację i uznano dzień 14 lutego za święto. Było to jednak
święto nie ku czci pogańskiego bożka, lecz na cześć chrześcijańskiego świętego – Walentego.
Wydarzenie to uznaje się za początek walentynek.
Według legendy jeden z dostojników cesarza Klaudiusza zwrócił się do niego o pomoc, kiedy
zachorowała mu córka. Córka dostojnika została uzdrowiona. Szczęśliwy ojciec z wdzięczności
przeszedł z całą rodziną na chrześcijaństwo. Rozgniewało to bardzo cesarza, który rozkazał zgładzić
uzdrowiciela.
Walenty, rzymski biskup, według innych podań, w najgłębszej tajemnicy udzielał ślubów zakochanym
parom. Cesarz wydał przepis, który zabraniał legionistom wchodzenia w związki małżeńskie. Uważał
on, że kawalerowie są lepszymi żołnierzami. Legioniści nie godzili się z rozkazem cesarza i zawierali
potajemnie związki małżeńskie. W ich legalizacji pomagał im ksiądz Walenty. Za tę działalność został
uwięziony. Zginął męczeńską śmiercią 14 lutego 270 roku. Kiedy przebywał w więzieniu, zaprzyjaźnił
się z córką strażnika, która go odwiedzała i wspierała. W dowód wdzięczności podarował jej liść w
kształcie serca, na którym napisał słowa: Od Twojego Walentego.
Jeszcze inne opowieści opisują Walentego jako zwykłego chłopaka, który w ciężkich chwilach niósł
pomoc chrześcijanom. Za czyny objęte zakazem został skazany na rozszarpanie przez dzikie zwierzęta.
W oczekiwaniu na śmierć napisał list do swojej ukochanej, który podpisał „Twój Walenty”. Uważa się, że mogła to pierwsza walentynka.
Jak było w rzeczywistości, nie wiemy.
W średniowieczu święto to rozpowszechniło się i zyskało dużą popularność w całej zachodniej Europie.
Największy wkład w jego rozpropagowanie mieli poeci z Wysp Brytyjskich. Jednym z nich był Geoffrey
Chaucer, angielski poeta żyjący w XIV wieku. W swoim dziele opisuje również ptaki, które zebrały się w dniu św. Walentego, aby połączyć się w pary. Utwór Chaucera to pierwszy przekaz świadczący o tym, jak duże znaczenie dla zakochanych miał już w czasach Średniowiecza dzień św. Walentego. Uważano, że właśnie 14 lutego jest odpowiednim dniem, aby wyznać miłość ukochanej osobie, napisać miłosny list, a nawet się oświadczyć.
Autorem pierwszego znanego listu walentynkowego jest hrabia Orleanu, Karol I. Kiedy w 1415 roku
przebywał w londyńskim więzieniu, napisał z okazji dnia świętego Walentego wiersz miłosny do swej
żony, przebywającej w tym czasie we Francji. List ten przechowywany jest w British Museum.
Natomiast za autorkę pierwszej walentynki uważa się Margery Brews. W lutym 1477 r. napisała ona
do narzeczonego list, w którym zamieściła krótki wiersz miłosny. Stąd też Brytyjczycy wyrażają
przekonanie, że Walentynki są angielskim świętem.
W XVI wieku powstała tradycja ofiarowywania kobietom w dzień św. Walentego kwiatów. Zwyczaj
ten zapoczątkowała jedna z córek panującego we Francji króla Henryka IV. Urządziła ona święto,
podczas którego każda dziewczyna dostała od swego kawalera bukiet kwiatów.
Pierwsze prawdziwe walentynki pojawiły się dopiero w XVII w. Ozdabiano je amorkami, ptaszkami i
koronkami. Wraz z europejskimi osadnikami walentynki dotarły też za ocean, gdzie w XIX w. zdobyły
wielką popularność.

Anna Anchimowicz
Podlaska Redakcja Seniora Białystok